Bakanlık’tan yapılan yazılı açıklamada, “Osmanlı periyodunda toplumsallaşma ve kültürel paylaşım araçlarından biri olan ve kökleri derin bir geçmişe dayanan klasik strateji ve zeka oyunumuz Mangala/Göçürme de insanlığın ortak mirası oldu. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras 15’inci Hükümetlerarası Komite Toplantısı’nda bugün alınan kararı tekrar toplumsal medyadan duyurdu” denildi.

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, haberi Twitter hesabından şu bildiriyle paylaştı:

“UNESCO’dan bir sevindirici haber daha aldık. Minyatür sanatının akabinde, bugün de Mangala bir dünya mirası oldu. Yaşatılmasına ve tanıtılmasına büyük kıymet verdiğimiz kültürel kıymetlerimizin, insanlığın ortak mirası olmasından büyük bir gurur duyuyoruz. Güzel olsun.”

‘TÜRK DÜNYASINDAN KATILAN TARAFLARCA TEKRAR BÜYÜK BİR SEVİNÇLE KARŞILANDI’

Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan yapılan açıklamanın devamında, “Türkiye’nin moderatörlüğünde Kazakistan ve Kırgız Cumhuriyetiyle birlikte UNESCO’ya geçtiğimiz yıl sunulan Mangala/Göçürme oyunu, bugün prestijiyle UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne kaydedildi. ‘Geleneksel Strateji ve Zeka Oyunu: Togyzqumalaq, Toguz Korgool, Mangala/Göçürme’ adı altında çok uluslu ortak bir belge olarak sunulan Mangala/Göçürme, Fransa’nın başşehri Paris’te çevrim içi olarak düzenlenen UNESCO toplantısında bugün gündeme alındı. Geleneksel oyunumuzun temsili listeye alınması kararı, toplantıya Türk dünyasından katılan taraflarca tekrar büyük bir sevinçle karşılandı” tabirlerine yer verildi.

MANGALA/GÖÇÜRME OYUNU

Açıklamada, oyunun şu biçimde tanıtıldı:

“Mangala/Göçürme oyunu, çoklukla 2 kişi tarafından oynanan; fakat 2 kümenin birlikte oynamasına da imkan sağlayan Türk strateji ve zeka oyunudur. Toprağa kazılacak çukurlarda da oynanabileceği üzere oyun için tasarlanmış tahtalarda da oynanabilir. Her yaşa hitap eden bu oyunun gayesi, oyuncuların en çok taşı toplamasıdır. Oyunda taş yerine tohum ya da tane de kullanılabilir. Oyuncu sayısına ve oyunun çeşitlerine nazaran 2, 3 ya da 4 sıralı çukurlarda oynanabilir. Taşlar oyunun kurallarına nazaran çukurlara dağıtılır ve en çok taşı toplayabilen oyuncu oyunu kazanır. Oyunun mühleti de oyunculara ve oyunun kurallarına bağlı olarak değişir. Osmanlı devrinde bilhassa saraylarda, hanlarda ve cami avlularında oynanan Mangala/Göçürme oyunu, toplumsallaşma ve kültür paylaşımı araçlarından biri olarak görülmüştür. Bu durum, Osmanlı devrine ilişkin pek çok tasvir ve fotoğrafta de izlenebilir. Bugün ise Mangala oyunu, her yaştan oyuncunun meskenler, okullar, kurslar, klâsik kutlama alanları üzere farklı yerlerde her an oynayabilmesi bakımından toplumsallaşma ve kültür paylaşımı fonksiyonunu sürdürmektedir. Dîvânu Lugâtit-Türk’te Göçürme yahut Köçürme ismiyle anılan oyun Türkiye’nin pek çok yerinde ‘Göçürme’, ‘Mankala’, ‘Kümelek’, ‘Dokuz Kuyu’, ‘Dokuz Taş’, ‘Emme’, ‘Kale’, ‘Mele’, ‘Hane’, ‘Kuyucuk Taşı’, ‘Göçme’ gibi farklı isimlerle bilinir. Geniş bir coğrafyada kendine yer bulan öge, uygulayıcılarının bilişsel, duyuşsal ve motor marifetlerini geliştiren, stratejik ve yaratıcı düşünme kabiliyetini arttıran bir yapıya sahiptir.  Dünya üzerinde bu oyunun onlarca farklı çeşidi bulunur.”

DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’NDAN ‘UNESCO’ AÇIKLAMASI

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, “Kazakistan ve Kırgızistan ile ortaklaşa sunduğumuz ‘Geleneksel Zeka ve Strateji Oyunu: Togyzqumalaq, Toguz Korgool, Mangala/Göçürme’ adlı çok- uluslu adaylık belgemiz 14- 19 Aralık 2020 tarihlerinde sanal olarak düzenlenmekte olan 15’inci Somut Olmayan Kültürel Miras Komite Toplantısı’nda UNESCO İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsili Listesi’ne kaydedilmiştir” denildi. 

Kayıt kararı alınan öbür çok- uluslu dosya ‘Minyatür Sanatı’ ile birlikte Türkiye’nin Somut Olmayan Kültürel Miras Listelerinde kayıtlı kültürel öge sayısının 20’ye ulaştığı bildirilen açıklamada, “Ülkemiz, kültürel mirasımıza sahip çıkarak tanıtmaya devam edecektir” tabirine yer verildi.