Sıhhat Bakanlığı datalarına nazaran, 8 Aralık 2020’de 33 bin 198’e yükselen günlük Kovid-19 hadise sayısı, önlemlerin tesiriyle 1 Ocak’ta 12 bin 203’e düştü. 10 Ocak’ta 9 bin 138, 20 Ocak’ta 6 bin 435 olarak kayıtlara geçen olay sayısı, 24 Ocak’ta 5 bin 277, 25 Ocak’ta 5 bin 642’ye indi. Daha sonra tekrar 7 binlere yükselen sayı, 26 Ocak’ta 7 bin 103, 27 Ocak’ta 7 bin 489, 28 Ocak’ta 7 bin 279 ve dün 6 bin 912 olarak kaydedildi. Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca dün Türkiye’de mutasyonlu virüs tespit edilen vatandaş sayısının 128’e yükseldiğini, 17 kentte İngiltere varyantının görüldüğünü açıkladı. Sıhhat Bakanlığı Toplum Bilimleri Heyeti Üyesi Prof. Dr. Mustafa Necmi İlhan dün ikazlarda bulunarak “Bu durum mutasyonlu virüsün Türkiye’de yayılımda olduğunu gösteriyor. Çünkü hepimiz düşünmeliyiz ki, mutant virüs şayet Tokat’ta görülüyorsa, İstanbul yahut Ankara’da da görülme ihtimali kelam konusu olabilir” dedi.

‘Öldürücülüğü artabilir’

Mutasyonlu virüsün bulaşıcılığının yüksek olduğunu belirten İlhan vatandaşları uyararak şunları söyledi: “Ocak ayı başında İngiltere’deki bilim insanları ile konuştuğumuzda ya da oranın Sıhhat Bakanı’nın açıklamalarına baktığımızda bulaş ihtimalinin yüksek olduğunu, öldürücülüğün yüksek olmadığını söylemişlerdi. Şu an diyorlar ki ‘evet bulaştırıcılık fazla; fakat vefatlarda da yüzde 30’a yakın artış kelam konusu olabilir, yani öldürücülüğü de artabilir’. Şayet bu türlü olursa çok daha dikkatli olmamız gerekiyor. Mutant virüsün ülkemizde olduğunu biliyoruz. Hatta bir hesap yapmak gerekirse, yüzde 30 artış olduğunu söyleyebiliriz; zira olay sayılarımız 5 binden 7 binli sayılara çıktı. Burada hem mutant virüs tesirli olmuş olabilir hem de vatandaşların hafta sonu bir ortaya gelmesi, aşının başlamasıyla birlikte rehavete kapılması, maske ve fizikî araya ehemmiyet vermemesi tesirli olmuş olabilir. Bu durum daha net bilinmediği için yapılacak tek şey korunmaya dikkat etmektir. Bilim Kurulu’nda Türkiye’deki tüm virüsün izlendiği üzere mutasyonlu virüsün de ayrıntılı izlenmesi yapılıyor. Sanki ‘İngiltereden mi yoksa Güney Afrikadan mı geldi diye bununla ilgili bir ayrıntılandırma yapılıyor. Ayrıyeten mümkün tedavi değişimleri kelam konusu olursa bunun da kıymetlendirilmesi yapılıyor.”

‘Bir ortaya gelmeyin’

Son olay artışlarının yılbaşındaki sokağa çıkma kısıtlaması sonrasına da yaşandığına dikkat çeken İlhan, ikazlarını şöyle sürdürdü: “Vatandaşların bir ortaya geldiği vaktin ardından, hafta sonunun peşi sıra, örneğin salı, çarşamba günleri olay sayısında artış oluyor. Vatandaşların seyahat etmemesi, olabildiğince, mecburilik dışında meskenlerinde kalması ve çekirdek aileleriyle vakit geçirmesi, hafta sonu kısıtlamalarına uyması en yanlışsız yaklaşım. Aşının en iyi antikor oluşturduğu müddet iki aya yakın. Aşının bulaşı engellemekten öte, hasta olursak ağır hastalıktan bizi koruyacağını, koronavirüs hastalığını hafif geçirmemizi sağlayacağını bilmemiz gerekiyor. Bu nedenle aşı da olsak yeniden tedbirlere dikkat etmemiz gerekiyor.”

15 Mart’tan sonra

Kovid-19 olay sayılarını düşürmede kısıtlamaların değerini de vurgulayan İlhan, “En azından en çok risk altında olan büyüklerimizin ikinci doz aşısını olmasını, sıhhat çalışanlarımızın ikinci doz aşısının tamamlanmasını bekleyip ondan sonra tahminen kısıtlamaların yavaş yavaş azaltılmasını konuşmak daha gerçek olacaktır. 15 Mart’tan sonra kısıtlamaları tekrar konuşabiliriz” dedi.

‘Bizde de mutant çıkabilir’

Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Anestezi ve Reanimasyon Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necmettin Ünal da mutasyonların, virüsün denetimsizce yayılma talihi bulduğu için ortaya çıktığını vurgulayarak şunları söyledi: “Biz yurt dışından bu mutasyonlu virüsü almasak bile Türkiye’deki hadise sayıları yüksek seyrederse Türkiye’nin kendi içinde öteki bir mutant suş (değişmiş gen) ortaya çıkabilir. Aşılama, bağışıklık çok değerli. Olay sayılarını kesinlikle düşürmeliyiz ki kendimize mahsus bir mutant suş ortaya çıkmasın. Virüsün tipine nazaran aşılarda da geliştirmeler, değiştirmeler kesinlikle olacaktır. Müdafaa önlemlerini devam ettirmek zorundayız. Aşı olanların ve hastalığı geçirenlerin bile hastalık taşıyabileceğini göz önüne alıp maske, aralık ve paklık kurallarına uymaya devam etmesinden öteki dermanımız yok.”

‘Yeni ömür koşulları’

Ünal, aşı üretim kapasitesine bakıldığında insanların aşılanabilmesinin 2022’ye sarkabileceğini de kaydederek, “Bu ortada mutant suşla ilgili olayların da olumsuz gittiğini farz edelim. Onun için orta vadede 2, 3 tahminen 5 sene bunun devam edeceği üzere düşünüp yeni ömür şartlarını belirlememiz lazım. Devletin tüm parametreleri izleyerek her dalda, kriterlere dayalı bir stratejik planlamayı net olarak ortaya koyması lazım” dedi.