Sivaslı bağlama ustası Şentürk İyidoğan, birinci sazını 4 yaşındayken çalmaya başlamış. İyidoğan’ın Âşık Veysel’le tanışması da o yaşlarda olmuş. İyidoğan, bu anısını “Âşık Veysel merhum olduğunda ben 4 yaşındaydım. Bir gün babamın yanında otururken babam ‘Ah Âşık Veysel ölmüş’ dedi. Merhum babamın bir insan için öylesine içten bir cümle kurması beni çok etkilemişti. O gün bugündür de Âşık Veysel dinliyorum” kelamlarıyla anlatıyor.

Kendisiyle Âşık Veysel ve bağlama üzerine konuştuk…

– Bağlama çalmaya başlamanız, yaşadığınız bir endişe sonucunda olmuş, değil mi?

2 buçuk yaşındayken yıldırım çarpmasından ötürü dilim tutuldu. 4 yaşına girdiğimde Muhlis Akarsu, bizim meskene gelip bana türkü söyletirdi. Türkü söylerken lisan tutulması olmadığı için babam da bana gidip bir saz almış. Lisan tutulması geçsin diye. Bizim de yakınımızda otuan bir Hıdır Amcamız vardı. Sazı akort edebilmek için onun yanına gittim. O da ban saz çalacağıma, saz yapmayı öğrenmemi söyledi ve bana nasıl saz yapıldığını anlattı. Ben de Hıdır Amca’nın anlattığı saz tanımıyla ilkokul 2’nci sınıfta saz yapmaya başladım ve kendi yaptığım sazı çaldım.

– Âşık Veysel’in sazı sizdeymiş…

1999 yılında atölyeme yaşlı bir amca, eski bir kılıfla geldi. Âşık Veysel’le amca çocukları olduğunu ve onun bu sazı babasına armağan ettiğini anlattı. “Bunu torunum çalamıyor, sana vereyim” dedi. Benden de torunu için bir tane dut oyma bağlama istedi. Ben de sazı hiç kılıfından çıkarmadan kaldırdım. İki yıl yürek edip açamadım. Sonra açmaya karar verdim ve içinden eski bir saz çıktı. Lakin sap atıklığı vardı. Saz ustası olarak baktığımda çalışmasının mümkün olmadığını düşündüm. Biraz vakit geçince tel taktım ve taktığımda Âşık Veysel’in sesinin o tellerde zımnî olduğunu fark ettim.

‘Hikâye üzere geliyor’

– Akabinde da Âşık Veysel’i anlatmak için yollara düştünüz…

Âşık Veysel’i konserle anlatmaya çalışıyorum. Herkes Âşık Veysel’in belgeseini yapıyor, onun hakkında kitap yazıyor. Lakin bunu onu tanımadan yapıyorlar. Ben memleket memkelet gezdim. Âşık Veysel’in kimlerle oturduğunu, kimlerle neler konuştuğunu, neler yaşadığını öğrendim. Herkes Âşık Veysel’i anlatıyor ancak bana kıssa üzere geliyor. Zira ben Veysel’in hayatını biliyorum.

– Günümüzde bağlamaya olan ilgiyi nasıl değerlendiriyorsunuz?

Bağlamanın unutulması mümkün değil. Vakit zaman popülerliğini kaybetmiş üzere görünse de bağlama 4-5 bin yıllık bir enstrümandır. Günümüzde bağlamanın kıymetli olduğunu gençler de dahil herkes anladı.

‘Heykeller aslında meydanda olmalı’

– Atölyenizin karşısına Ozanlar Müzesi’ni kurdunuz. Bu müzeyi kurma fikri nasıl oluştu?

Sivas ozanlar diyarıdır. Sivas’taki ozanlar hakkında araştırma yaptığımızda Aşık Veysel’den evvel yalnızca Erdek bölgesinde 300 tane ulu ozanın olduğunu gördük. Ben 1993 yılında yaşanan Sivas Katliamı’nın Kerbelâ’dan daha vahim olduğunu düşünüyorum. 8 saatte devletin müdahele etmediği ve o kadar insanın bir odada boğularak öldüğü bir katliam oldu. Toplumun bunu bu müzedeki heykeller aracılığıyla unutmaması gerektiğini düşünüyorum. Bu olaya takviye veren bireylerin de kimleri öldürdüklerini görmeleri gerektiğini düşünüyorum. Bu heykellerin aslında meydanlarda her yerde olması lazım.