His Erdoğan – Yapılan son araştırmalar gösteriyor ki, yabancıların Türkiye’den konut alımının birinci etkeni vatandaşlık değil. Türkiye’ye artan ilgi emeklilik sonrası ömür, sıhhat, turizm, eğitim üzere alanlarda kendini gösteriyor. Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği (GİGDER) Lideri Ömer Faruk Akbal, TÜİK tarafından açıklanan eylül ayı konut satışlarına dikkat çekerken, yabancıların Türkiye’den aldığı konut sayısının 6 bin 630 ile bugüne kadarki en yüksek aylık orana ulaştığını hatırlattı. Akbal, “Yabancı yatırımcılar emeklilik, sıhhat, turizm, tatil ve eğitim üzere pek çok nedenle bugün Türkiye’yi tercih ediyor. Artık yalnızca Körfez yatırımının geldiği bir Türkiye’den de bahsetmiyoruz. Son devirde online çalışmaların artmasıyla yabancı profesyonellerin de Türkiye’ye gelmeye başladığını görüyoruz” dedi.

%15’i müracaat yaptı

Akbal, AGS Küresel işbirliğiyle yapılan ‘Rekabet ve İlham: Türkiye’de Yabancı Gayrimenkul Yatırımlarının Geleceğini İhracat Odaklı Tekrar Düşünmek’ isimli araştırmanın datalarına nazaran, yabancıların alım maksatlarında birinci sırada ‘yatırım’ın olduğunu söylüyor. Onu birinci 5’te sırayla yüzde 30.50 ile kısa müddetli tatil, yüzde 27.80 ile kalıcı hayat, yüzde 27.60 ile vatandaşlık, yüzde 23.70 ile emeklilik izliyor. Oturma müsaadesi, eğitim, iş-ticari nedenler de listede. Akbal, “Yabancıların Türkiye’de gayrimenkul satın alma kararını etkileyen en büyük faktör, vatandaşlık edinmek değil. Datalara nazaran, Türkiye’den gayrimenkul satın alan yatırımcıların yüzde 14.6’sı ‘Türk vatandaşlığına’ müracaat sürecinde olduğunu tabir ediyor” dedi. Yatırım yoluyla vatandaşlık için Türkiye’de en az 250 bin dolarlık gayrimenkul yatırımı yapmak ve bu mülkü 3 yıl boyunca satmamak gerekiyor.

Araştırmanın ülke bazlı yatırım maksatlarına nazaran; Ürdün’ün yüzde 89.5 ile yatırım, yüzde 84.2 ile vatandaşlık almak istiyor. Rusya yüzde 76.5 ile kısa müddetli tatil, yüzde 35.3 ile emeklilik, yüzde 23.5 ile sıhhat nedeniyle gayrimenkul satın alırken, İngiltere yüzde 50 ile kalıcı hayat kurmayı amaçlıyor. İran ise yüzde 46.2 ile oturma müsaadesi, yüzde 23.1 ile iş/ticari nedenlerle gayrimenkul satın alıyor. Almanya yüzde 64 ile kısa periyodik tatili, Suudi Arabistan yüzde 43.6, Irak yüzde 40.5, Cezayir yüzde 54.2 ile yatırımı, gaye olarak önceliyor. Çin ise yükle Türkiye’yi vatandaşlık için tercih ediyor. Bunun nedeni Türkiye’nin Avrupa ve Amerika’ya erişim konusunda kolay vize alabilen ülkeler sınıfında olması olarak gösteriliyor.

Değerleme sisteminden kaygılılar

Eylül ayında yayımlanan ‘yabancıya gayrimenkul satışındaki değerleme sistemindeki değişiklik’ genelgesi konusunda ise bölüm telaşlı. Değerleme yapan kuruluşların birden fazla, bankalarla çalışan değerleme şirketleri iken, bu firmalar bankaların teknik şartnameleri doğrultusunda teminat gayeli değerleme raporu hazırlıyor. Bu kıymetler ile gayrimenkulün piyasa fiyatı ortasında ise ortalama yüzde 30 kıymet farklılıkları oluyor. Farklılıkları gören yabancı yatırımcıların inancının sarsıldığı belirtiliyor. 

Kazaklar lüksü seviyor

Mars Investment İcra Konseyi Lideri Hakan Bucak, pandemi öncesinde başlayan talep değişimlerinin bu süreçte daha görünür olduğunu anlatırken, yabancıların Türkiye’den gayrimenkul yatırımında sıhhat ve eğitim üzere imkanlar ile kültürel ve tabiat bedellerinin öne çıktığını söyledi. Bucak, “Sadece son sekiz-dokuz aya baktığımızda ABD’den gelen ilgi ve yatırımın 2 kat, Avrupa’dan ise 3 kat arttığını görüyoruz. Tıpkı durum Asya için de kelam konusu. Belirli bir gelir düzeyi üstündeki yatırımcıların birinci tercihi genelde İstanbul oluyor. Avrupalı, Amerikalı, Araplar bilhassa Kazaklar lüks semtleri tercih ediyor.