Kovid-19 salgınının yayılmasını engellemek için Ürdünlü yetkililer tarafından uygulanan sert tedbirler ve daima kapatmalar sebebiyle ülkedeki birçok kesim büyük bir ekonomik baskı altında bulunuyor.

Artış şeker, pirinç, süt ve sıvı yağlar üzere temel eserleri derinden etkiledi. Birleşmiş Milletler Besin ve Tarım Örgütü’nün (FAO) datalarına nazaran, bilhassa sıvı yağ fiyatları dünya çapında bir artış kaydetti.

İktisat analistleri yaşanan artışları, kalan mal ölçüsüne, ticaret erbabının büyük ziyanlarını telafi etmeye çalışmasına ve Ürdün hükümetinin Kovid-19 tedbirlerine bağlıyor.

Haksız bir artış

Tüketiciyi Muhafaza Derneği Lideri Muhammed Ubeydat, AA muhabirine konuşarak, fiyatların yükselmesi konusunda bilgi verdi.

Yaptıkları çalışmaların rekabetçilik değil, bilinçlendirme maksatlı yol gösterme olduğunu söyleyen Ubeydat, “Ülkede fiyatların artması sonucu, derneğe tüketicilerden çok sayıda şikayet başvurusu geliyor.” dedi.

Fiyatların kademeli olarak arttığını, artış oranının yağlarda yüzde 34’e, şekerde yüzde 12’ye ulaştığını söyleyen Ubeydat, 12 litrelik yağ paketlerinin 12 dinara (16,9 dolar) satılırken, fiyatının 16 dinara (22,5 dolar) yükseldiğine dikkati çekti.

Ubeydat, bilhassa yağ ve şeker fiyatları olmak üzere genel eser fiyatlarındaki artışın dünya piyasasıyla uyuşmadığına işaret ederek, fiyatları tüketici ve tüccar ortasında adil düzeyde tutması için yetkililere davette bulundu.

Makus kurallar istismar ediliyor

Buna karşılık başşehir Amman’dan sonra ülkenin en büyük ikinci kenti olan İrbid’deki Ticaret Odası Lideri Muhammed eş-Şuha AA mikrofonuna yaptığı konuşmasında, “Ürdün’de temel eserlerdeki artış, ülkenin şu anki ekonomik durumuyla alakalı değil, geçmişten beri birikerek gelen ekonomik sıkıntıların bir sonucudur.” diye konuştu.

Artan fiyatların fırsatçılık için ortam hazırladığını söyleyen Şuha, kimi makus fikirli tüccarın bu durumu istismar ettiğine değindi.

Tüm dünyada artış yaşanıyor

İktisat analisti Fadi Tabişat da “Ürün fiyatlarındaki artış tüm dünyada yaşanıyor.” biçiminde konuşarak, fiyat artışlarını Kovid-19 nedeniyle sonların kapanması üzerine nakliyecilik fiyatlarının artmasına bağladı.

Bununla birlikte, Ürdün Gümrük Çalışanları Sendikası Lideri Dayfullah Ebu Akule, malların taşınmasıyla ilgili maliyetlerde rastgele bir artış olduğu biçimindeki tezleri reddederek, tersine nakliyatta indirim ve ek kolaylaştırmalar yapıldığını söyledi.

FAO’nun şubat ayında yayınlanan aylık raporu, geçtiğimiz şubat ayında üst üste dokuz ay global olarak besin eserleri fiyatlarında artış yaşandığını ortaya koydu. 

FAO bilgileri şeker fiyatlarının şubat ayında aylık yüzde 6,4, bitkisel yağ fiyatlarının ise aylık yüzde 6,2 arttığına işaret ediyor. Eser fiyatları global çapta Nisan 2012’den bu yana en yüksek düzeyine ulaştı.

Ürdün hükümeti yakın takipte

AA’ya konuşan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Sözcüsü Yenal el-Bermavi ise “Ürdün hükümeti, tedarik mallarının fiyatlarının yükselmesiyle ilgili söylentileri dikkate alıp çabucak harekete geçiyor.” dedi.

Bermavi, yaklaşık 135 besin eserinin fiyatları üzerinde bir araştırma yapıldığını, kimi malların fiyatının düştüğünü ve kimilerinin ise yükseldiğini söyleyerek, “Kovid-19 krizinin ortaya çıkardığı ekonomik krizden ötürü kimi mallarda katiyetle fiyat artışı oldu. Eserlerin yüzde 80’inde ise fiyat istikrarı korundu.” biçiminde konuştu. 

Bermavi ayrıyeten, bakanlık yetkililerinin, ticaret odası temsilcileriyle hususa ait toplantılar düzenleyerek, fiyatların düşürülmesinin ele alındığına dikkati çekti.