GÖKHAN KAM İstanbul – Türkiye’nin ve bilhassa İstanbul’un karşı karşıya olduğu en büyük tehlikelerden biri sarsıntı. Mümkün bir sarsıntıdan evvel vatandaşların en çok merak ettiği bahislerin başında ise konutlarının sarsıntıya güçlü olup olmadığı geliyor. Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi’nden Prof. Dr. Hakan Kutoğlu ve grubunun özel bir yazılım firmasıyla geliştirdiği, “Deprem Riskim” uygulaması bu soruya karşılık bulmayı amaçlıyor. Fiyatsız olarak sunulan aplikasyon sayesinde vatandaşlar meskenlerinin sarsıntı riskini yüzdesel olarak hesaplayabilecek. Her kullanıcıya 5 adet raporu fiyatsız olarak üretme hakkı tanıyan ‘DepremRiskim’ uygulaması Google Play, Apple Appstore ve HuaweiAppGalery’den indirilebiliyor.

4 bin riskli bina

Uygulama birinci olarak kullanıcılardan tahlil yapmak istediği binanın pozisyonunu işaretlemesi isteniyor. Daha sonra sırayla, bina imal yılının, bina tipi, varsa binada düşey düzensizlik, plan düzensizliği bilgilerinin girilmesi isteniyor. Kullanıcının harita üzerinde seçtiği pozisyona nazaran sismisite bölgesi belirleniyor. Akabinde da binanın 2007 yılından sonra yahut evvel yapıldığına ait skor kıymetleri toplanarak 4 farklı yer tipi için skorlar belirleniyor. Girilen bilgiler doğrultusunda kullanıcıya hangi sismik bölge içerisinde olduğu, kayalık yer sonuç skoru, çok ağır ve sert taban sonuç skoru, yumuşak yer sonuç skoru, üzere bilgiler veriliyor. Uygulamayı bu vakte kadar indiren kullanıcıların yaptığı tahlilde 4 bin 211 bina  riskli olarak tespit edilmiş.

“Uygulamamız şu anda bütün Türkiye’de sıkıntısız bir biçimde çalışıyor” diyen Başarsoft CEO’su Alim Küçükpehlivan, “Tamamen bilimsel datalar kullanılarak hazırlanan ‘DepremRiskim’ uygulaması ile vatandaşlar binalarının fotoğrafını çekip, imal yılını sisteme giriyorlar. Daha sonra yapı sistemi ile ilgili birkaç soruyu cevaplıyorlar. Uygulama, binanın risk kıymetini bilimsel bir altyapı çerçevesinde kullanıcıya raporluyor. 2 ayda önemli manada kullanıcı tecrübesi oluşturduk” tabirlerini kullandı.

‘Milyonlarca bina risk taşıyor’

Afet risk ve ziyan azaltma kapsamında ülke olarak gidecek çok yol olduğunu belirten Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kutoğlu da şunları söyledi: “Deprem sözkonusu olduğunda BM Raporuna nazaran Risk ve Ziyan Azaltma çalışmaları dört dörtlük yapıldığı taktirde, sarsıntı sonrası yapacağınız masraflar 7 kat azalıyor. Münasebetiyle bizim risk ve ziyan azaltma evresine daha çok odaklanmamız gerekiyor. Lakin hala milyonlarca konutumuz yüksek afet riski taşıyor. Birçok konut gecekondu niteliğinde ve mühendislik hizmeti almamış.”

5 dakikada risk tahlili

‘Depremriskim’ uygulamasının nasıl çalıştığını kendi yaşadığımız binada deneyimledik. Uygulamaya mail adresiyle fiyatsız üye olup giriş yaptıktan sonra çıkan harita üzerinden adresimizi işaretleyerek ya da arama sekmesinden adresi yazarak meskenin pozisyonunu belirledik. Sırayla, bina bilgileri, bina tipi, düşey düzensizlik, plan düzensizliği bilgilerini girdik. Bilgileri kaydettikten sonra uygulama, taban tipi tahlili, muhtemel sismik tehlikeler için bina görsel tarama raporu, depremsellik bölge tahlili üzere datalardan oluşan bir raporlama yaptı. Raporda meskenimiz, orta-yüksek sismisite, taban tipi tahlili iyi olduğunu gördük. Tüm süreçleri yapmak ise 5 dakikamızı aldı.