Türkiye arabuluculuk düzeneğine alıştı. Arabuluculuk uygulamasında bugüne kadar müzakeresi tamamlanan 1 milyon 709 bin 976 evraktan 1 milyon 169 bin 949’u muahede ile sonuçlandı. 450 iş mahkemesinin ve 65 ticaret mahkemesinin bir yılda baktığı evrak, arabulucular tarafından kısa müddette tahlile kavuşturuldu.

Adalet Bakanlığı’nca hukuk sistemine kazandırılan arabuluculuk, iş, ticari ve tüketici uyuşmazlıklarında muvaffakiyet ile uygulanıyor. Arabuluculuk sayesinde hukuk uyuşmazlıkları mahkemelere gidilmeden tarafların isteğiyle süratlice tahlile kavuştu. Arabuluculuk uygulaması iş uyuşmazlıklarında 1 Ocak 2018, ticari uyuşmazlıklarda 1 Ocak 2019 ve tüketici uyuşmazlıklarında ise 28 Temmuz 2020’den itibaren mecburî olarak uygulanıyor. Arabuluculuk uygulamasında bugüne kadar müzakeresi tamamlanan 1 milyon 709 bin 976 evraktan 1 milyon 169 bin 949’u muahede ile sonuçlandı. Muvaffakiyet oranı ise yüzde 68 olarak gerçekleşti.

Mahkeme yükü azaldı

Arabuluculuk iş ve ticaret mahkemelerinin iş yükünü de azalttı. Yıllık ortalamalara bakıldığında 450 iş mahkemesinin ve 65 ticaret mahkemesinin bir yılda baktığı belge, arabulucular tarafından kısa müddette tahlile kavuşturuldu.

20 günde çözülüyor

İş uyuşmazlıklarında 2020’de müzakeresi tamamlanan 276 bin 597 belgeden 145 bin 384’ü muahede ile sonuçlandı ve muvaffakiyet oranı yüzde 53 oldu. Üstelik bu evraklar ortalama 20 gün üzere kısa bir müddette tahlile kavuştu. İş uyuşmazlıkları için uygulamanın başladığı 1 Ocak 2018’den bugüne müzakeresi tamamlanan 1 milyon 14 bin 132 belgeden 614 bin 981 evrakta muvaffakiyet sağlandı. Üç yılın toplam muvaffakiyet ortalaması ise yüzde 61 olarak gerçekleşti.

İş mahkemelerinde bir evrakın karara bağlanması birinci derecede ortalama 555 gün sürerken, Bölge Adliye Mahkemeleri ve Yargıtay da geçen müddetlerle birlikte bu müddet ortalama 1000 günü buluyordu.

Ticari arabuluculukta ise 2020’de müzakeresi tamamlanan 121 bin 359 evraktan 61 bin 653 belgenin tahlile kavuşması ile yüzde 51’lik muvaffakiyet sağlandı. 1 Ocak 2019’dan bugüne ise 263 bin 542 evrakın 141 bin 130’unda muahede sağlandı ve muvaffakiyet oranı yüzde 54 olarak gerçekleşti. Ticari davaların karara bağlanma mühleti birinci derece mahkemelerinde ortalama 547 gün sürerken, Bölge Adliye Mahkemeleri ve Yargıtay müddetleri ile gün sayısı bine çıkıyordu. Arabuluculuk sayesinde ticari uyuşmazlıklar da tahlil mühleti ortalama 30 güne düştü.

Tüketiciye masraf yok

Tüketici uyuşmazlıklarında uygulamanın başladığı 28 Temmuz 2020’den bugüne kadar 23 bin 72 belge arabulucuya gitti ve bu evraklardan 13 bin 639’u tahlile kavuştu. Muvaffakiyet oranı yüzde 59 oldu. Tüketici uyuşmazlıklarına ait arabuluculukta tüketiciye hiçbir masraf yahut fiyat yansıtılmıyor. Tarafların muahedesi durumunda tüketiciye düşen fiyat Adalet Bakanlığı’nca deniyor. Anlaşamama durumunda da tüketiciden rastgele bir fiyat talep edilmiyor. Tarafların anlaşmama durumunda dava açma hakları gizli kalıyor. Tüketici uyuşmazlıklarında dava süreci ortalama 425 gün sürmekte iken, arabulucuya başvurulması durumunda uyuşmazlıklar ortalama 20 gün üzere kısa bir müddette tahlile kavuşuyor.