Aydın kestanesi, geçtiğimiz günlerde Avrupa Birliği’nden coğrafik işaret olarak tescil edildi. Bu referansın; bir taraftan kentin dünya çapında kestane tanıtımına kıymetli katkı yapacağı, başka taraftan ise yeni pazarların kapısını aralayacağı öngörülüyor. Bu sayede daha kaliteli ve verimli üretim ile üreticinin çıkarının da artacağı iddia ediliyor. Dünyanın kıymetli kestane üreticilerinden olan Türkiye’de Aydın’daki yeni hasat 15 Ekim’de başlayacak. Lezzeti için 10-15 gün olgunlaşma çukurlarında sulanacak kestane, kasımda ise ticarete hazır olacak.

Dördüncü eser oldu

Avrupa Birliği’nden coğrafik işaret olarak tescil edilen öteki eserler ise Gaziantep baklavası, Aydın inciri ve Malatya kayısısı olmuştu. Ayvalık zeytinyağı üzere eserler de yeni sunulacak listede yer alıyor.

Aydın Ticaret Borsası tarafından Aydın ili tarım eserlerinin dünya çapında tanınması için 8 Eylül 2015 tarihinde Avrupa Birliği’ne müracaatı yapılan Aydın kestanesi, Avrupa Birliği Komitesi tarafından Türkiye’nin 4. coğrafik işaretli eseri olarak tescil edildi. Aydın Ticaret Borsası Idare Konseyi Lideri Fevzi Çondur, “Aydın Kestanesi artık tüm dünya tarafından bilenecek ve milletlerarası pazarda yerini alacaktır. Böylelikle Aydın Kestanesi’nin kalitesi ve buna bağlı olarak fiyatı da artacaktır” dedi.

Yeni pazar

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Lideri Rifat Hisarcıklıoğlu da toplumsal medya hesabından yaptığı açıklamada, bu coğrafik işaret tescilinin, Gaziantep baklavası, Aydın inciri ve Malatya kayısısından sonra dördüncü eser olduğuna dikkat çekti.

TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Kestane Raporu 2019’a nazaran, Türkiye’de yıllık ortalama 70 bin ton kestane üretimi var. Bunun 32.2 bin tonu Aydın’da üretiliyor. Türkiye’de meyve alınan kestane ağacı sayısı 2 milyon civarında bulunurken, dış ticaret 10 bin ton seviyesinde. Raporda yapılan değerlendirmede ise, mevcut pazarlarda potansiyelin en iyi biçimde kıymetlendirilmesi, yeni alternatif pazarların bulunması önerisi sunuluyor. Coğrafik işaret tescili, bu kapsamda tesirli argümanlardan olabilecek.

‘Aroması fark ediliyor’

Nazilli Ziraat Odası Lideri Necdet İzgü, tescili, kestane üreticileri ismine hoş bir haber olarak değerlendirirken, ihracat bölgesi olarak Aydın ve etrafının dünya çapında dikkat çekebileceğini lisana getirdi. İzgü, “Kalitemiz belgelenmiş oldu. Mesela Çin katbekat fazla üretim yapıyor lakin tadı ve aroması bizim kestanemize yaklaşamaz. Bedelli bir eser olarak kestanenin üreticide de kıymetini kaybetmeden hem iç pazarda, ham da dış pazarlarda daha çok satılmasını bekliyoruz. Geçen dönem 15-20 lira aralığında satıldı. Bu yıl tıpkı fiyatlarla başlayıp yükselmesini istiyoruz” diye konuştu.

Hastalık gayreti

Üreticilerin kestanedeki tek meselelerinin hastalıklar olduğunu anlatan İzgü, “Kabuk altı dediğimiz kurt hastalığı ile üniversite ve ilgili kuruluşlar çalışmalar yapıyor. Karşılığını alıyoruz lakin uğraşımız sürüyor. Bir de kol kanseri var. Çiftçilerimiz her geçen gün daha da bilinçlenerek, hastalıklara karşı hakikat adımlar atıyor” dedi.

Katma paha vurgusu

Dünya kestane üretiminin çok büyük bir kısmını tek başına Çin yapıyor. 2 milyon tona yakın üretimle Çin’in birinci sırada yer aldığı üretim listesinde ikinci olan Bolivya’nın üretimi 84 bin ton. Türkiye ise 63.5 bin tonun üzerindeki üretimiyle üçüncü sırada yer alıyor. Dünya ihracatında 2019 yılında dördüncü sırada yer alan Türkiye, 2020’nin birinci sekiz ayında 35.8 milyon dolar ihracatla dördüncülüğünü koruyor. Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı ülke ise İtalya. İhracat yapılan ülkeler ortasında Lübnan, Almanya, Ürdün, İngiltere, Romanya, Fransa ve Hollanda öne çıkıyor.

Ege Yaş Meyve Zerzevat İhracatçıları Birliği Lideri Hayrettin Uçak, coğrafik işaret tescilinin bilhassa katma kıymetli ihracatı desteklemesi açısından çok değerli olacağını kıymetlendirdi. Uçak, “Aydın ve tüm Ege Bölgesi çok bedelli tarım eserlerine mesken sahipliği yapıyor. Bu eserlerin pahasında dış ticarete mevzu olması, üreticilerin çıkarının artması, ülkeye döviz girdisinin artmasında değerli yer alıyor. Kestanede de artan talebi artık coğrafik işaret ile destekleyerek daha nokta atışı tanıtım faaliyetleri yoluna gidebiliriz. Çalışmalarımız sürat kesmeden devam ediyor” dedi.