Etraf ve Şehircilik Bakanlığından yapılan açıklamaya nazaran, Türkiye’de gemi atıklarının idaresi, Bakanlığın denetiminde “Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Denetimi Yönetmeliği” kapsamında sürdürülüyor.

Gemi atıkları, gemilerden denize karıştırılmadan, başka farklı alınıyor ve atık kabul tesislerinde farklı tanklarda depolanıyor. Atık kabul tesislerinde toplanan atıklar (sintine suyu, slaç, slop) öncelikle güç geri kazanım maksadıyla ek yakıt olarak kullanılıyor, yakıt olmayanlar son yakma tesislerinde bertaraf ediliyor.

Gemilerin taşıdıkları yüklerden kaynaklanan atık ve artıklar ile pis su, katı atık ve hava kirliliğini önlemeye yönelik ekipmanlardan kaynaklanan atıklar ise mevzuat çerçevesinde kıyı tesisleri tarafından toplanarak denizlerin kirletilmesinin önüne geçiliyor.

Bakanlık, “Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Denetimi Yönetmeliği”nde değişikliğe gidecek. Yönetmeliği revize eden Bakanlık, taslak yönetmeliği web sayfasında görüşe açtı.

Yönetmelikle denizlerin yanında iç su yollarında, göller ve ırmaklarda bulunan gemilerden kaynaklanan atıkların idaresi de sağlanacak ve dayanak gemileri, sondaj faaliyetlerinin yürütülmesi hedefiyle kullanılan platform, gemi ve gibisi yapılardan da atık alınabilecek.

Taslak yönetmeliğe nazaran atıklar, atık komitesi kurulmadan atık kabul tesisinden çıkarılabilecek.

Takipler online ve anlık yapılacak

Yeni yönetmelikle Bakanlıkça belirlenecek asıllar dahilinde yat, tekne üzere deniz araçlarının yanında 150 groston altı petrol tankerleri ile 400 groston altındaki başka gemilerin pis su tanklarına “Pis Su Takip Sistemi (PSTS)” takılacak.

Takipler online ve anlık olarak PSTS ile yapılacak. Kapsama giren deniz araçlarının pis su tanklarında beklenmedik bir değişim olması halinde bu deniz araçlarına yasal süreç uygulanacak.

Belirlenecek alanlarda, pis su arıtma aygıtı olan gemiler, Marpol Mukavelesi’nin Ek-IV kararlarında belirtilen kriterler uyarınca gerekli arıtımı yaptıktan sonra atık sularını denize boşaltabilecek.

Kurulacak özel gruplarla gemi atıkları daha sıkı takip altına alınacak. Deniz araçlarının pis su tanklarından denize boşaltım yapılması engellenecek. Atık tankı doluluğu yüzde 80 üzeri olan gemilerin kalkışlarına müsaade verilmeyecek.

Taslak yönetmelikte öngörülen PSTS, ülke genelinde yer alan yaklaşık 70 bine yakın yat ve tekneyi kapsıyor. Kelam konusu sistemle göller ve ırmaklarda bulunan gemilere de sensör takılarak, bu noktalarda oluşan atıkların idaresi de sağlanacak.

Denizi kirleten 203 gemiye 27 milyon 542 bin lira ceza

Türkiye’de atıkların toplanması faaliyetleri 312 kıyı tesisinde yürütülüyor. Bu kapsamda geçen yıl, 23 bin 899 gemiden 504 bin 797 metreküp petrol ve petrol türevli atık, 37 bin 903 metreküp pis su ve 24 bin 757 metreküp katı atık alınarak, denizlerin kirletilmesinin önüne geçildi.

Bakanlık ayrıyeten gemilerden kaynaklanan deniz kirliliğinin önlenmesi kapsamında yetki verdiği kurum ve kuruluşlar ile geçen yıl yaptığı kontrollerde, denizi kirleten 203 gemiye toplam 27 milyon 542 bin 810 lira idari para cezası uyguladı.