Milliyet’in evvelki gün manşetine taşıdığı “Üç köyü üfürdü” haberi, koronavirüs salgınıyla cephede çaba eden bilim insanlarının da gündemindeydi. Başta enfeksiyon hastalıkları uzmanları olmak üzere sıhhat otoriteleri tüm gayrete karşın hastalığın toplumda yayılmasında Milliyet’in sayfasına taşıdığı örneklerin büyük hissesi olduğunda birleşti. Uzmanlar, bir üfürükçünün 3 köyde 136 bireye koronavirüs bulaştırması, virüse karşı turşu yapmak için buluşan 3 aileden 21 kişinin koronavirüse yakalanması üzere örneklere benzeri çok sayıda hadiseyle karşılaştıklarını belirterek şunları söyledi:

Güney Kore örneği

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan: “Koronavirüs bütün salgınlardan farklı bir yayılım gösteriyor. Olumlu olan bir hasta, 1-2 şahsa de bulaştırabilir, yüzlerce bireye de.. Güney Kore’deki meşhur olumlu olan hastanın 5000 şahsa bulaştırması üzere. Münasebetiyle burada alınması gereken önlemlerden birincisi insanların toplanmalarına pürüz olmaktır. Vatandaşlara bu durum gereğince anlatılmıyor. İnsanlara komşu toplanmaları, turşu kurmaları, bu tip şeylerin çok tehlikeli olduğunu ve birebir bulaşmadan daha çok bulaşmanın olacağını anlatmalıyız. Halk bu mevzuda bilgisiz. Bu üfürükçü bayan aşikâr ki muhteşem bulaştırıcı. Gittiği yerde virüsü yaymış. Cehaletin geldiği boyutu gösteriyor bu durum. Bu halde olaylar çok.”

Risk kümeleri

Sıhhat Bakanlığı Bilim Şurası üyesi Prof. Dr. Recep Öztürk: “Türkiye’de ve dünyada koronavirüs bulaşmaları için riskli kümeler, kümeler belirlenmiştir. Konutta yakın akrabalar yahut komşuların yaptığı ziyaretler, taziyeler, cenaze merasimleri, düğünler, lokantalar yahut kahvehanedeki birliktelikler, kalabalık ulaşım araçları, bulaşmaların ana kaynağıdır. Doğu Karadeniz’de de salgından korunmak için yatalak bir hastaya dua okumaya gelen üfürükçü bayanın, üç köyde 136 bireye virüs bulaştırması, turşu kurmak için bir ortaya gelen 3 aileden 21 kişinin salgına yakalanması tedbirlere uymadan bir ortada bulunmanın bulaşmalarda çok değerli bir kaynak olduğunu gösteriyor. Bu tip bulaşmalarda bulaştırıcıların hastalanmayan yahut o anda belirtisi olmayan belirtisiz (asemptomatik) enfeksiyonlu şahıslar olduğu unutulmamalıdır. Üfürükçü bayana ise harika bulaştırıcı demek, tartışmalı bir bahis.”

‘Ev içi bulaşma fazla’

 Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Haluk Eraksoy: “Ev içi bulaşmalarda son günlerde önemli bir artış var. Hastane çalışanlarımız ortasında da bunu gözlüyoruz. Hastaneden değil ancak mesken halkından virüs bulaşan birçok sıhhat çalışanımızı biliyorum. Burada asemptomatik olanlar için tahminen yapacak şeyler hudutlu fakat kendinde bir belirti hissedenlerin konut içinde de kesinlikle maske, toplumsal uzaklık ve el hijyeni kurallarına uyması gerekiyor. Haberde kelam edilen ‘üfürükçü’ bayan muhteşem bulaştırıcı olabilir. Toplum içi bulaşmaların yanı sıra salgında artışın bir öbür kıymetli nedeni de konut içi bulaşmalar. Turşu kurarken, maske ve toplumsal aralık kurallarının çiğnenmesi gerekmez. Aksi takdirde ‘turşu buluşması’ örneğinde olduğu üzere mesken içi bulaşmalar kaçınılmazdır.”

‘Akıl ve mantık dışı’

İstanbul Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Kısmı Öğretim üyesi Prof. Dr. Osman Erk: “Bu salgında en değerli bulaş yolu, hastalıklı kişinin ağzından çıkan virüs partiküllerinin, sağlam olan kişinin burun ve ağzından girmesi. Tam da hastalığın ana vektörü bu iken, bir üfürükçü çağırıp ondan medet ummak kadar; akla, bilime ters olabilecek bir durum tasavvur edemiyorum. Bu bayanın harika bulaştırıcı olma ihtimali de olabilir. Beşerler, şu süreçte akrabası, komşusu yahut kim olursa olsun toplumsal ömürde temasta bulunduğu şahısları olumlu olarak kabul etmeli. Kendisini de olumlu olarak kabul ederek hareket etmeli.Bu salgınla fakat bu türlü başa çıkılabilir.”