SITMA, sarıhumma, Dengue-Humması (DENV), zika, Garp Nil virüsü üzere birçok marazın taşıyıcısı olan sivrisinek ve karasineklerin koronavirüs taşıyıp taşımayacağı merak ediliyor. Doç. Dr. Gülbüz Sezgin, koronavirüs bulaştırıcılığıyla ilgili bir tespitin olmadığını belirterek sivrisineğin pek çok sair önemli illeti bulaştırdığına dikkat çekti.Her yıl yaz aylarının kabusu olan sivrisinek ve karasineklerin verdiği rahatsızlığa bu yaz ‘koronavirüs bulaştırır mı?’ tasası eklendi. Bugüne kadar sıtma, sarıhumma, Dengue-Humması (DENV), zika, Garp Nil virüsü üzere birçok illetin taşıyıcısı olan sivrisinekle konutlarda çokça görülen karasineklerin koronavirüs taşıyıp taşımayacağı merak ediliyor. Milletlerarası ve ulusal sıhhat kuruluşları da salgın başladıktan sonra hengam zaman yaptıkları açıklamalarda bugüne kadar sivrisinek ve karasinekten Covid 19 virüs bulaştığı istikametinde bir vaka ve tespit olmadığını belirtiyor.
Covid-19’un öncelikle havayoluyla, enfekte kişinin öksürük, burun akıntısı, hapşırması sonucu damlacık yoluyla içtimaî arayı (kişiler arası 1,8 metre uzaklık) korumayan kimselere bulaşabildiğini vurgulayan Maltepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi İç Illetleri Anabilim Kısmı Umumi Dahiliye Bilim Kısmı Talim üyesi Doç. Dr. Gülbüz Sezgin, “Virüsün bulunduğu bir yüzeye temas sonucu yüz, burun, göz (gözyaşı kanalı) kanalından bulaşabilir. Sivrisineklerden bulaşmanın gerçekleşmesi için ise virüsün sivrisineğin salyasında yahut bağırsağında çoğalması, öncelikle de sivrisineğin enfekte olması gerekir. Yerküre Sıhhat Örgütü de Amerikan Sivrisinek Denetim Birliği, Hastalık Denetim Merkezi de sivrisineğin Covid-19’a vektör olamayacağını kabul ediyor. Bunun sebebi sivrisineğin bulaş olması için evvel kendisinin enfekte olması gerektiğidir. Ama bu olmadığı için bulaştırması kabul edilmiyor” dedi.
Koronavirüs bulaştırıcılığıyla ilgili bir tespitin olmamasına karşın, sivrisineğin pek çok diğer önemli illeti bulaştırdığına dikkat çeken Doç. Sezgin, Dengue- Humması’nın (DENV)son on yılda yerküre çapında süratle yayılan ve sivrisinek yoluyla bulaşan en değerli virüs illetlerinden birisi olarak kabul edildiğini hatırlattı. Sezgin, “Dengue ateşi virüsünün 4 munfasıl serrotipi var yani 4 defa birebir illete yakalanma riski bulunuyor. Latin Amerika ve Asya devletlerinde bu marazın ölümcül olabilen biçimleri rapor edilmiştir. Her yıl yerkürede 100-400 milyon insanın Dengue virüsü ile infekte olduğu DSÖ tarafından bildiriliyor. Ateş ve soğuk algınlığı belirtileriyle kendini gösterir gelgelelim iyi bakım, profesyonelce erken tanı ve tedaviyle vefat orantısını yüzde 1’in altında tutmak mümkün olur” diye konuştu.
Sıtmanın (Malarya) sivrisinek yoluyla bulaşan öldürücü bir gayrı hastalık olduğunu belirten Sezgin, “Dünya Sıhhat Örgütü 2018’te 91 devlette 228 milyon sıtma hastası olduğunu bildirdi. En çok Afrika’da görülen bu marazın üçte ikisi beş yaş altı çocuklarda görüldü. Bir gayri virüs enfeksiyonu; 2015 Zika virüs salgınında 84 devlette hastalık olguları rapor edildi” dedi.
Sivrisinekle savaşın kıymetine dikkat çeken Sezgin, sivrisineklerden korunmak için tekliflerini şöyle sıraladı:
“Durağan suyu kurutun, Sivrisinek bir çay kaşığı durgun suda bile yaşayabilir. Hava akımını sağlayın, sivrisinek güçlü uçamaz. Günün belirli saatlerinde dikkatli olun, sivrisinek akşam karanlığını sever. Dışarıda böcek uzaklaştırıcı kıyafet giyiniz. Sinek kovucu likitler kullanabilirsiniz.”
DHA Ajanda
