Klinik Psikolog Yeşim Karakuş, “Günlük hayatın gerilimine karşı tesirli bir bağlantı, toplumsal bir tıp olan bizlerin, en büyük güç ve direnç kaynaklarından birisidir. Bu süreci daha sağlıklı atlatabilmek için toplumsal aralığımızı koruyalım fakat toplumsal kontaklarımızı kesmeyelim.” diyor.

Pandemi yalnızlığıyla tanıştık

Covid-19, yalnızca bedenimizi hasta eden bir enfeksiyona yol açmadı; bizi, sokağa çıkamadığımız, sevdiklerimize sarılamadığımız bu nedenle “yalnızlık“ kavramının yeni bir istikametiyle karşılaştığımız bir periyoda yaşamamıza da neden oldu. Yeşim Karakuş “Birçok bahiste telaşlı, dertli, problemli, yorgun, üzgün hissediyorsanız ve bu hisleri son vakitlerde daha ağır yaşıyorsanız, yalnız değilsiniz. Pek çok kişi birebir hisleri yaşıyor. Bu süreçte birçok geleneğin ve alışkanlığın kaybından ötürü olumsuz hislerimizi yönetmekte zorluk yaşanabiliyor. İçinde bulunduğumuz bu pandemi sürecinde, bu hisleri hissetmemiz anlaşılır ve olağan bir durum.“ diyor. 

Pekala bu his durumuyla başa çıkmak için neler yapmalı? Yeşim Karakuş’a nazaran, bilhassa meskenlere kapandığımız günlerde, acılarımızı, kederlerimizi, endişelerimizi, dertlerimizi yok saymaya çalışmak ya da daima sürekli bu tıp dertlerimizi lisana getirip şikayet etmek yerine oturup hislerimizle konuşmak, hissettiklerimizi olduğu üzere kabul etmek gerekiyor. 

Hislerinizi dinleyin!

Yalnızlığın ve toplumsal ortamdan uzaklaşmanın insan doğasıyla çeliştiğini söyleyen Klinik Psikolog Yeşim Karakuş; “Bizler toplumsal bir çeşidiz. Gelişimimiz ve ruhsal sıhhatimiz, bağlarımızla ve etrafımızla şekilleniyor. Dolasıyla ruh sıhhatimiz ve iyi olma halimiz kelam konusu olduğunda, insanı psikososyal ortamından ayıramıyorsunuz. Lakin burada, insan olarak fizikî uzaklık ile ayrılsak bile duygusal olarak birlikte olmak için inanılmaz bir kapasiteye sahip olduğumuzu hatırlatmakta yarar var.“ diyor.

Bilhassa birbirimize duygusal olarak erişebilir ve bağlı olmamız gerektiğini belirterek, hayatımız dağınıkken bu tıp olumsuz hisleri hissetmenin kaçınılmaz olduğunu, bu durumu yaşarken yalnız olmadığımızı vurgulayan Yeşim Karakuş, “Kendimizle daha fazla vakit geçirdiğimiz bu süreçte, kanılarımızı bırakıp biraz hislerimizle konuşalım. Hislerimiz ve hislerimiz anlaşılmayı bekler. Yaşadığımız olumsuz hisler ve sağlıklı olsun ya da olmasın onlarla başa çıkma marifetlerimiz, aslında bizi korumak ve hayatta kalmamızı sağlamak için vardır. Bu hisler, gelsinler, bize bir şeyler öğretsinler, lakin kalmalarına müsaade vermeyelim.“ diye konuşuyor.

Belirsizlik durumuyla nasıl başa çıkabiliriz?

“Hayat her vakit bir ölçü belirsizlik içeriyor. Belirsizlik sözü, başı ve sonu olmayan ucu açık bir kavram. Yaşadığımız bu pandemi süreci de birçok mevzuda ‘belirsizlik’ durumunu içermekte ve bu durumunun üzerimizde ruhsal tesirleri olmaktadır. Pekala, yaşadığımız bu belgisiz süreç ile nasıl başa çıkabiliriz?’ Klinik Psikolog Yeşim Karakuş, bu soruya karşılık verirken “Belirsizlik durumunda, mevzuyla ilgili bilgi sahibi olmadığımız için daima bilgi arayışı içerisinde olma davranışımız artmaktadır. Belirsizlik durumunda kaldığımızda, yaşadığımız olumsuz hislerle baş edebilmek için etrafımızdan o mevzu ile ilgili (doğru ya da yanlış) birçok bilgiyi almak istiyoruz. Olağandan daha fazla bilgi sahibi olmayı isteme durumu, meçhullüğü gidermekten çok artırmaktadır.” diyor. 

Belirsizlik sürecinin, o hususta  bilgi alma gereksinimini tetiklediğini anlatarak Karakuş; “Sürekli hadiseleri takip etmek, bağlantı kurduğumuz beşerlerle koronavirüs süreci, pandemi periyodu ve bu bahiste türetilen çeşitli rivayetler hakkında sıklıkla konuşmak, hatta konuşmaların yalnızca bu çerçevede sürdürülmesi durumu, sürecin ne vakit biteceği yahut buna emsal bahislerde daima kestirimler yürütmeye çalışmak üzere durumlar, meçhullüğü azaltmaktan çok büyütmeye yol açar.“ diyor. Bu formda hudut sistemini daima uyarmanın ve tetikte tutmanın kişiyi daha telaşlı ve huzursuz hale getirdiğini belirtiyor. Bu davranışların ise uyku ve yeme bozuklukları, panik atak yahut panik bozukluklar, anksiyete sorunları, bedensel belirti bozuklukları üzere birçok ruhsal durumu da beraberinde getirebildiğine işaret ediyor.

İrtibat kurarak toplumsal kontaklarınızı sürdürün

Pandemi sürecini daha sağlıklı geçirebilmek için Klinik Psikolog Yeşim Karakuş şu tekliflerde bulunuyor: “Bu güçlü süreçte, olumsuz hisleri hissetmemiz ve bazen daha ağır yaşıyor olmamız olağan bir durum. Kendimizi ne vakit iyi ya da makus hissettiğimizi, hangi durumlardan daha çok etkilendiğimizi fark etmek ve bu hislerle başa çıkmada zorlandığımız vakitlerde ise ruhsal dayanak almak değerlidir. Günlük hayatın gerilimine karşı tesirli bir bağlantı, toplumsal bir çeşit olan bizlerin, en büyük güç ve direnç kaynaklarından birisidir. Bu süreci daha sağlıklı atlatabilmek için, toplumsal aramızı koruyalım lakin toplumsal irtibatlarımızı kesmeyelim. Vücudumuz hudutlu lakin zihnimiz sınırsız. Yarının daha iyi olacağına inanıyorsak bugünün zorluğuna katlanabiliriz.“