‘Zayıf olmanın hayalini kurmana gerek yok. Tahlili var, bize ulaşın’, ‘Tüp mide ile hayalini kurduğunuz vücuda kavuşmanız bir telefon uzağınızda’… Bu tabirler toplumsal medyadaki obezite cerrahisi reklamlarından. Vatandaşların kimileri, paylaşımlardan etkilenerek ameliyata karar veriyor.

Zayıflama uğruna geçirdiği ameliyat sonrası 70 kilodan 46 kiloya düşen Seren Serengil geçtiğimiz hafta “Kilo vermemi durduramıyoruz” açıklamasını yapmış, bu açıklamanın akabinde da zayıflama ameliyatları etik açıdan tartışma konusu olmuştu. Bu tip ameliyatlar başta toplumsal medya olmak üzere birçok mecrada yayınlanan reklamlarla özendiriliyor.

Toplumsal medyada binlerce tüp mide ve gibisi operasyonlara ait özel sayfalar açan hekimler, daha evvel ameliyat ettikleri hastaların öncesi-sonrası imgelerini paylaşarak vatandaşları obezite ameliyatlarına teşvik ediyor. Her kilodan değişimleri gören vatandaşlar ise, “Hocam daha evvel 1 kere sezaryen oldum sakıncası olur mu?”, “75 kiloyum 25 kilo versem hiç üzücü olmaz, kilo veremiyorum bende ameliyat olabilir miyim?” üzere sorular yöneltiyor.

Sıraya giriyorlar

Ameliyat olan bireylerin değişimlerini gören ve beden kitle endeksi düşük olan vatandaşlar bile metabolik cerrahi yaptırmak için sıraya giriyor. Obezite cerrahisi bir hekimin, tüp mide ameliyatı yaptığı hastaların öncesi-sonrası fotoğraflarıyla, “Zayıf olmanın hayalini kurmana gerek yok. Tahlili var, bize ulaşın” diye yaptığı paylaşımına, binlerce beğeni ve yorum yapılıyor. Zayıflamak isteyen vatandaşlar, “Karın bölgesi sahiden inceliyorsa yarın ameliyat olabilir miyim?’, ‘Merhaba hocam tansiyon hastaları bu ameliyatı olabilir mi ve alt kilo sonu nedir?’, ‘Fiyatları yüksek olmasa bi seferde olsak hayatım kiloyla gerilim yapmakla geçti. İnsan ölmeden 5 yıl zayıf olsa bir rahat yaşasa bu keder beni öldürdü’” üzere sorular yönelterek bilgi isterken, yorumlara tek tek karşılık veren hekimler, bu ameliyatları birkaç dakikalık telefon görüşmesinin akabinde yapılıp yapılamayacağını söylüyor.

Tekrar toplumsal medyada paylaşım yapan bir obezite cerrahı Op. Dr., “Tüp mide ile hayalini kurduğunuz vücuda kavuşmanız bir telefon uzağınızda” paylaşımında, mide küçültme ameliyatına yönlendiriyor. Tıpkı tabibin paylaştığı tüp mide ameliyatı geçiren hastaların fotoğrafının altına bir vatandaş, “Uzun müddettir paylaşımlarınızı merakla takip ediyorum. Benim kilom 92, boyum 1.67 mide balonu taktırmak istiyorum. Paylaşımlarınızdan etkilenerek buna karar verdim” diye yazmış.

Mide balonu önerisi

Toplumsal medyada obezite cerrahisi reklamı yapan bir hekimle yaptığımız telefon görüşmesinde, kilo (90) ve uzunluğumuz (1.72) öğrenildikten sonra beden kitle endeksimizin çok aşırı yüksek olmadığı ve lakin obezite hududunda olduğumuz belirtildi. Bu kilo ile ameliyat yapamayacağını belirten tabip, “Ancak kiloyu vermeniz için kimi tekniklerle yardımcı olabiliriz. Mideye balon koymak üzere. Onunla daha uygun halde kilo verebilirsiniz. Ortalama balonla bir 20 kilo verirsiniz. Ya da mideye botoks uygulayabiliriz. Fakat her ikisinin de beklenen etkiyi veremediği hastalar da mevcut. Obezite ameliyatını biz önermeyiz lakin yapan var mı var” dedi. Daha evvel Türkiye’de mide balonu ameliyatından hayatını kaybeden vatandaşlarımız olmuştu.

‘Estetik emelle yapılmamalı’

Etik olarak bu ameliyatlarla ilgili yapılan paylaşımların özendirici olmaması dikkat edilmesi gerektiğini belirten Türk Obezite Cerrahisi Vakfı Lideri Prof. Dr. Oktay Banlı, “Özendirici ve aldatıcı reklam yapmak yerine bilgilendirici yayınlar daha bilimsel olur. Böylelikle ameliyat olması uygun olmayan hastaların da önünü kesmiş oluruz. Asıl ameliyat olması gereken yüksek kilolu, şeker ve tansiyon hastası, önemli kilolara ulaşmış ve hayat kalitesi bozulmuş hastalar için, bu ameliyatın korkutucu ameliyat olmadığı, bu ameliyattan çok yarar göreceğini bu reklamlarında vurgulamaları lazım. Ameliyat olması gerekmeyen çok düşük kilolu hastanın hiçbir çapa harcamadan işin kolayına kaçarak ‘Hadi ameliyat olalım’ üslubuna götürmeyecek paylaşımlar yapılabilir” sözlerini kullandı.