Kovif-19 aşılarının uygulanmaya başlanmasının akabinde aşıların birtakım özel hasta kümelerinde kullanımı ile ilgili soru işaretleri ortaya çıktı. “En sık karşılaşılan sorular ortasında Kovid-19 aşısı yaptırmalı mıyım?”, “Aşı vurulmamın MS hastalığıma ziyanı var mıdır?”, “Hangi aşıyı yaptırmalıyım?”, “mRNA aşıları inançlı mi?”, “İnaktif virüs aşıları mı daha inançlı?” üzere sorular daha çok MS hastaları ve yakınlarının başını karıştırıyor. Nöroloji Uzmanı Doç.Dr. M Emin Özcan bu soruların yanıtını tek tek yanıtladı:

Kovid-19 aşısı yaptırmalı mıyım?

Salgının büsbütün ortadan kalkması için aşılar vazgeçilmezdir. Yaygın aşılanmadan da salgın sona erecektir fakat çok daha uzun ve yıkıcı sonuçlar doğurarak ortadan kalkacaktır. Bu nedenle takip edildikleri MS merkezinin onayı ve teklifleri doğrultusunda MS hastalarının aşı olmasını önermekteyiz. 

Aşı vurulmamın MS hastalığıma ziyanı var mıdır?

Yapılan çalışmalar şu an dünyada birçok ülkede uygulanmakta olan mRNA aşılarının da zayıflatılmış virüs aşılarının da MS hastalığını kötüleştirdiğini gösteren bir bilgi olmadığını göstermektedir. Aşıların kısa periyot sonuçları var olan MS hastalığını kötüleştirdiğine dair bir delil sunmamaktadır. Uzun periyot sonuçları bilinmemekle birlikte elimizdeki datalar ışığında var olan aşıların MS hastalığını kötüleştirmediği söylenebilir.

Hangi aşıyı yaptırmalıyım?

Ülkemizde şu an uygulanmakta olan aşı, inaktif (ölü) virüs aşısıdır. İnaktif (ölü) virüs aşıları genel prestiji ile klâsik yollara en yakın ve yan tesir profili en düşük aşı kümesini oluşturmaktadır. Hali hazırda uygulanmakta olan ve erişilebilen öbür aşı olmadığı için mevcut aşının uygulanması sakınca teşkil etmeyecektir. Milletlerarası MS federasyonu da ABD’ de uygulanmakta olan mRNA aşılarının MS hastalığı olan bireylerde inançla kullanabileceğine dair bir bildiri yayınlamıştır. 

Bilhassa canlı virüs aşılarını ve diğer bir virüsün taşıyıcı olarak kullanıldığı DNA aşılarını şu evrede MS hastalarında önerilmemektedir. Bu aşılar ülkemizde ve dünyada yaygın olarak uygulanmamaktadır. Bu aşılar ile ilgili daha fazla güvenlik verisi gerektiği düşünülmektedir.

mRNA aşıları MS’de inançlı mi?

ABD ve Avrupa’ da uygulanmakta olan her iki mRNA aşısının da milletlerarası MS federasyonunca MS hastalarında uygulanabileceği açıklanmıştır. Bu nedenle şu evrede bu aşıların MS hastalarında kullanılabileceği ve inançlı olduğu düşünülmektedir.

İnaktif (ölü) virüs aşıları MS’ de inançlı mi?

İnaktif (ölü) virüsler ile aşılama yolu uzun yıllardır kullanılmakta olan ve güvenilirliği yüksek olduğu bilinen bir yoldur. Ülkemizde çocukluk çağında da yaygın olarak kullanılan hepatit A, hepatit B, boğmaca, hib ve grip aşıları bu usulle geliştirilmiştir. Bu açıdan bakıldığında Kovid-19 için uygulanmakta olan inaktif (ölü) virüs aşılarının da güvenirliliğinin yüksek olması öngörülmektedir. Bütün bu bilgiler ışığında hala uygulanmakta olan inaktif (ölü) virüs aşısının MS hastalığında da sağlam olduğu düşünülmektedir. Fakat hastaların kullanmakta olduğu ilaçların aşı aktifliğini değiştirme riski nedeniyle aşı yaptırmadan evvel kesinlikle kendilerini takip etmekte olan MS konusunda tecrübeli nöroloji uzmanına müracaatları kıymet arz etmektedir.

Salgının daha fazla can kaybına yol açmaması için uygun olan herkesin aşılanması çok kıymetlidir. Bu doğrultuda MS hastalarının takip edildikleri MS konusunda tecrübeli nöroloji doktorunun bilgisi dahilinde ve teklifleri doğrultusunda aşılanması önerilmektedir.