Kitleler çoklukla kulak önü yahut çene altında şişlikler olarak kendini gösteriyor. Daha ileri evrelerde çene hareketlerinde kısıtlılık, yüz felci, yüzde uyuşma, yutma zorluğu üzere durumlara yol açabiliyor. Bu nedenle erken periyotta tedavi büyük değer taşıyor. Kulak Burun Boğaz Hastalıkları ve Baş Boyun Cerrahisi Bölümü’nden Doç. Dr. Levent Renda, tükürük bezi kanserleri ve tedavisi hakkında bilgi verdi. 

Çoklukla kulak önü tükürük bezlerinde tümör görülüyor

Tükürük bezi tümörlerinin %80’i kulak önü tükürük bezleri yani parotis bezinden kaynaklanır. Parotis bezi kaynaklı tümörlerin de yüzde 80’i benign yani iyi huylu tümörlerdir. Ülkemizde bu hastalık 1/2000 şahısta gözükmektedir. Başka tükürük bezi tümörleri az görülür ve sıklıkla çene altı tükürük bezlerinden yahut dilaltı tükürük bezlerinden kaynaklanmaktadır. Bu son iki bölgede görülen tümörlerin malign yani makus huylu olma potansiyeli daha yüksektir. Daha az olarak yumuşak damak, sert damak yahut yutak bölgesindeki küçük tükürük bezlerinde de tümör gelişebilir.

Ameliyat sonrasında ek tedavi gerekebilir

Tükürük bezi tümörlerinde; USG ve/veya MR-CT üzere görüntüleme metotları ile kitle hakkında bilgi sahibi olunarak, kitleden alınan ince iğne aspirasyon biopsisi ile teşhis konulmaktadır. Böylelikle ameliyat sonrası ek tedaviye gerek olup olmayacağı anlaşılır. Kimi durumlarda biopsiden alınan sonuçlar kâfi olmayabilir. Bu üzere durumlarda kitlenin radyolojik incelemesi yapılır ve şayet makûs huylu ise cerrahiye başvurulur. Hastanın genel durumunda rastgele bir pürüz yoksa malign tükürük bezi tümörleri ameliyat edilmelidir. 

Düzgün huylu tümörler ileride kansere dönüşebilir

Uygun huylu tümörlerin çok büyük bir kısmının da tedavisi cerrahidir. Düzgün huylu tümörlerin ameliyat edilmesinin sebebi, ileride makus huylu tümörlere dönüşme riskini ortadan kaldırmaktır. Kulak önü bezi tümörlerinde, tükürük bezi yüz hududu üzerinden sıyrılır. Hasebiyle bu tip tümörlerde muvaffakiyet, cerrahın deneyimi ile gerçek orantılıdır. Ameliyat sonrası yüzde uyuşukluk yahut kısmi felç olabilir. Çok daha az olarak kalıcı yüz felci gelişebilir. Çene altı ve dilaltı tükürük bezi ameliyatları sonrasında ise kısa periyodik yutma zorlukları oluşabilir. 

Ameliyatta boyun bölgesi de temizleniyor

Kimi berbat huylu tümörlerin tedavisinde eş vakitli olarak boyun bölgesinin de temizlenmesi gerekir. Bu tümörlerde kanserli hücreler boynun lenf damarlarına sıçrama potansiyeli göstermektedir. Bu türlü durumlarda hastaya ameliyat sonrası radyoterapi ve/veya kemoterapi önerilebilir. Tükürük bezi tümürlerinin tedavi sonuçları son derece başarılı olabilmektedir. Ömür kalitesi ve mühleti bu sayede kıymetli artmaktadır.