Araştırma bulgularını içeren İstanbul Otoritim Raporu, Yeditepe Üniversitesi ve öbür üniversitelerde bilgi bilimi alanında çalışan akademisyenler tarafından gerçekleştirildi. Yeditepe Üniversitesi Dr. Öğr. Üyesi Serkan Gürsoy ve Doç. Dr. Murat Yücelen ile Prof. Dr. Okan Tuna tarafından hazırlanan ve 2014 yılından bu yana yürütülen ‘İstanbul Trafik Otoritmi’ araştırması İstanbul trafiğinin her yıl daha da berbata gittiğini ortaya koydu.

İstanbul’da yaklaşık 5 bin kilometrelik bir yol ağı kesintisiz takip edilerek gerçekleşen sürüş suratlarının kayıt altında tutulması yoluyla oluşturulan raporda, İstanbul’un ana arterleri üç ana rota üzerinden değerlendirmeye alındı. Son 4 yıla ilişkin bilgilerin ve değerlendirmelerin yer aldığı raporda, 2017 yılında sürüş suratlarında sabah 27, öğle 35 ve akşam 23 kilometre/saate kadar düşüşler görülürken 2018’de bu sayılar sabah 25, öğle 30 ve akşam 19 kilometre/saat olarak ölçüldü. 2019 sayıları ise evvelki yıllara nazaran çok daha düşük seviyede seyretti. Sabah 24, öğle 29 ve akşam 19 kilometre/saat ile yol almaya çalışan şoförler oldu. Ortalama sürüş suratları ise 2017 yılında 32,8, 2018 yılında 30,3 ve 2019 yılında 29,3 kilometre/saat olarak belirlendi. İstanbullular 2017’ye nazaran, saatte 3,5 kilometre daha yavaşlayıp 2017’de birebir müddetlerde ulaşabildikleri varış noktalarına 3,5 kilometre daha uzak kaldılar.

“NORMALLEŞMEYLE TRAFİKTE ŞİDDETLİ BİR DÖNÜŞ OLDU”

Dr. Serkan Gürsoy, “Pandemi öncesinde İstanbul trafiğinde bir yavaşlama eğilimi aslında vardı. İstanbul trafiği sürüş suratı gün uzunluğu ortalama 24 kilometreye düştü. Bu sürat sabahları 18 ila 20 kilometre ortasına indi. Akşamları daha da azalarak 16 kilometreye düştü. İstanbul trafiği neredeyse durma noktasına geliyordu. Bu yavaşlama 2017’den bu yana artarak devam etti. Mart sonu itibariyle pandemi şartları hayatımıza girdi. Önlemler ve alınan tedbirler sonucunda İstanbul trafiğinde bir rahatlama oldu. Bu rahatlama yolda kaybedilen vakti neredeyse yarı yarıya telafi etti. Artık İstanbullular karayollarında, ana arterlerde 40-50 kilometreye varan hızlarda hareket edebildiler, vakit kayıplarını azalttılar. Bu sayede de trafikte bir rahatlama yaşandı. Lakin pandemi tedbirleri azaltılınca bu sefer şiddetli bir dönüş oldu. Geçen yılın tıpkı periyoduna göre çok daha ağır trafik şartlarıyla karşı karşıya kaldık” değerlendirmesinde bulundu.

VAKTİN YÜZDE 79’U KAYBOLUYOR

İstanbulluların 1 saatin ortalama 45 dakikasını trafik yoğunluğu nedeniyle kaybettiğinin altını çizen Dr. Gürsoy, araştırmanın dikkat çeken sonuçlarını şu sözlerle açıkladı:

“İstanbul trafiğinde şoför olan herkes bu vakti kaybediyor. Bu vakit bir evvelki yıl 42 dakikaydı, ondan evvelki yıl daha da azdı. Fakat bu yıl 45 dakikaya çıktı. Gün uzunluğu trafikte vaktimizin yüzde 66’sını harcıyoruz. Sabah iş saatlerinde ise bu kayıp yüzde 72’ye çıkıyor. Akşam daha kritik hal alıyor ve yüzde 79’ları buluyor. Harcanan her 100 dakikanın 79 dakikası kayboluyor. Bu İstanbullular için önemli bir vakit kaybı. 10 dakikalık ara 33 dakikaya kadar uzuyor. Trafik nedeniyle kentin imkanlarından yararlanamıyoruz, yakıt sarfiyatımız artıyor, etraf ve gürültü kirliliği artıyor, gerilim, sıhhat ve iş kayıpları artıyor. Bunun yanında gelir kayıpları artıyor. İstanbul trafiğinin hayatımıza tesiri artmaya devam ettikçe bu sorunun çözülmesini bekliyoruz.”

Trafiğin yol açtığı meselelerin başında gürültü ve etraf kirliliğinin geldiğini belirten Gürsoy, “Bu gürültüye neredeyse tüm gün ve İstanbul’un neredeyse tamamında maruz kalıyoruz. Bununla birlikte gözümüzle görünmeyen bir hava kirliliğini soluyoruz. Bu hayatımızda kanserojen tesire yol açıyor. Maksadımız sorunun tahliline katkı bilgi bilimi ve büyük bilgi teknolojileri ile katkı sağlamak” dedi.

“ÇÖZÜM AKILLI ERİŞİLEBİLİRLİK VE ULAŞIMDA”

Günümüzde trafik meselesinin dünyadaki birçok kenti etkilediğini anlatan Doç. Dr. Murat Yücelen ise tahlilin akıllı kent teknolojilerinde olduğunu hatırlattı. Doç. Dr. Murat Yücelen, “Alt yapı eksiklikleri ve akıllı olmayan sistemlerin hala kentlerde kullanılması nedeniyle küçük kentler bile trafik sorunu yaşıyor. İnsanların mutsuz olduğunu görmeye başlıyoruz. Trafiğin tahlili elbette var ve aslında bizim katkıya bulunmaya çalıştığımız bahis da, büyük bilgi tahlili sayesinde bu tahliller için gereken yüksek ölçme ve izleme kabiliyetini sağlamak. Hareketlilik rejiminin ve sonuçlarının anlaşılmasını mümkün kılmak. Bu çerçevede buna misal akıllı ulaşım sistemleri’nin ve alt yapılarının süratlice kurulup uygulanmaya geçirilmesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.