Kuraklığa bağlı oluşan susuzluk riskine karşı İstanbul’da yaşayan herkesin tek temennisi, kış yağışlarının yüksek düzeyde  gerçekleşmesi. Lakin uzmanlara nazaran, kış devri de kurak geçebilir.

Kuraklık ve su krizine yönelik tabloyu Milliyet’e yorumlayan DSİ Eski Daire Lider Yardımcısı ve Su Siyasetleri Derneği Lideri Dursun Yıldız, “Şayet Melen sistemi devreye alınmamış olsa bugün İstanbul’da su kıtlığı yaşıyor olacaktı” tespitinde bulunarak şunları söylüyor:

Bir yıllık su var

“Istranca Baraj sistemi dahil mevcut 11 adet içme suyu barajında en çok 869 milyon metreküp su depolanabiliyor. Tüm barajlar dolu olsa bile var olan su; 16 milyona yalnızca bir yıl yetebiliyor. Geçmişe oranla Marmara bölgesindeki yağış oranları yüzde 13 azaldı. Bu tablodan en çok İstanbul olumsuz etkileniyor. Suyun çok verimli kullanılması gerekiyor. Hemen vatandaşların su kullanım şuurunu arttıracak eğitim ve tanıtımlar yapılmalı. Suyu verimli kullanan tesisatlara geçilmeli. Otomobil yıkama, halı yıkama üzere hoyratlıklara son verilmeli. Suyun daha tasarruflu kullanılması açıklamaları yalnızca dönemsel bir tasarruf davetinden ibaret kalmamalı, suyun verimli kullanılması altyapısına ve toplumsal bilince dönüştürülmeli. En kıymetlisi kent şebekesindeki kayıp ve kaçakların makul bir oranın altına çekilmesi. Arıtılmış atık suların dezenfekte edilerek kullanımı ise başka bir husus. Ve Melen barajı kesinlikle bitirilmeli.”

Prof. Dr. Orhan Şen de iklim değişikliğine bağlı tesirlerin açıkça hissedildiğini belirterek şu tespitlerde bulundu: “Sonbahar periyodunda beklenen yağışlar gerçekleşmedi fakat İstanbul’da asıl problem yağış rejiminden çok, su havzalarının artan nüfusun gereksinimini karşılayamayacak durumda olması. Gökdelenler, asfalt yollar ve yeşilin olmaması kentte ‘ısı adası’ tesiri yapıyor. Daha fazla yeşil alan olsa, yağış rejiminde bu kadar düşüş olmayacaktı. Gökdelenlerin daha ağır bulunduğu bir alan ile orman bölgesindeki sıcaklıkları karşılaştırın. Ortadaki farkın 3 derece olduğunu göreceksiniz.”

‘Melen yetersiz kalır’

“Bir mühlet sonra Melen ve Istrancalar’dan getirilen su kaynakları da yetersiz kalacak. Sıcaklık kıymetlerindeki artışın en büyük nedeni ısı istikrarının bozulmuş olması. Süratli nüfus artışı, sera gazı salınımı, karbondioksit gazındaki salınım artışı atmosferin ısı istikrarını etkiledi.

Global ısınma nüfus ağır kentleri etkiliyor. İstanbul bu nedenle sorun yaşıyor. İstanbul’un mevcut su havzaları ve ormanların kesinlikle korunma altına alınmalı. Meteoroloji uzmanları olarak, 1 Ekim’i ‘su yılı başlangıcı’ kabul ederiz lakin ortaya çıkan bu tablo ‘kuraklık yılı’ olduğunu gösteriyor. Yalnızca İstanbul için ülkenin genelinde iklimsel tehlike çanları çalıyor. İstanbul’un su toplama havzaları imara açıldığı için yağışlar, toprağa karışamıyor.

Çok kurak bir periyottan geçiyoruz. Önümüzdeki kış İstanbul özelinde kar yağışı istenilen yahut geçmişteki seviyede olmayacak. Kurak yaz ve sonbahardan sonra ılıman bir kış bizi bekliyor. Bu türlü giderse önümüzdeki yaz su düzeyleri tabana vurur. Melen Barajı acilen tamamlanıp, hizmete girmeli.”  

‘Dip suyu karışabilir’

İTÜ Mikrobiyal Ekoloji Kümesi Lideri Prof. Dr. Orhan İnce, barajlardaki su düzeyinin yüzde 20’nin altına düşmesi durumunda  tabanda biriken tortuların suya karışması riski bulunduğunu tabir etti. İnce, “Barajlardaki taban suyunun, olağan hacim suyundan daha fazla kirlilik barındırdığına dikkat çekmek isterim.

Meyyit hacim dediğimiz ve çökeltilerin olduğu taban kısmında su durağandır. Su tabanına organik ve inorganik katı unsurlar çökmüştür. Tortunun çekilen suya karışması durumunda hem arıtma maliyet sayıları artar, hem de arıtma tesislerinin kapasitesi yetersiz kalabilir. Baraj yahut gölet tabanındaki çökeltiler suyun tat, koku ve kalitesini de bozabilir.”