Türk inşaat gereçleri onlarca ülkeye ihraç edilirken, her yıl talep artışı sürüyor. Fakat yerli inşaat materyali üretimine iç pazardaki ilgi yurt dışındaki üzere yüksek değil. İnşaat gereci üreticileri, kalite ve performansıyla dünyada tam not alan yerli eserlerin, iç pazarda da daha çok tercih edilmesi için ‘yerli malı seferberliği’ başlattı. Türkiye İMSAD Idare Şurası Lideri Tayfun Küçükoğlu, gayelerinin bölümde ithalatın 4 misli ihracat yaparak ülkeye sağladıkları cari fazlayı artırmak olduğunu vurgularken, iç pazardaki çalışmalara ait ise, “Ülkemizdeki inşaatlarda bilhassa yerli eserlerin kullanılması gerektiğini her platformda lisana getiriyoruz. Dış Ticaret Endeks raporlarımız da gösteriyor ki ‘Made in Turkey’ algısı şimdi iç pazarda hak ettiği pahası göremiyor. İç pazarda da yerli gerece duyulan inancın artması gerekiyor. Bunu bir yerli malı seferberliği olarak değerlendirebiliriz” dedi.

Etraf ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, inşaat materyallerinin büsbütün yerli üretimi için Emlak Iştirak ve Emlak Konut’un, ithal gereçlerin Türkiye’de üretilmesini sağlayacak yatırımlar yapacağını açıkladı. Bakan Kurum, daha evvelki açıklamalarında da müteahhitlerin yerli eser kullanmaları konusunda tavsiyeleri olduğunu belirtmişti. Yerli üretimle, inşaat maliyetlerinin düşmesi, bunun da konut fiyatlarına aşağı taraflı yüzde 15-20 düzeyinde yansıyabileceği varsayım ediliyor.

‘Tüm coğrafyaya yeter’

Teknolojik, altyapı ve insan kaynağı açısından yerli üretim gücünün Türkiye’nin içinde bulunduğu tüm coğrafyaya yetecek kadar üretim yapabildiği belirtilirken, ihracat yapma kapasitesinin ise tüm kıtalara ulaştığına dikkat çekildi. Pandemi devrinde de ülkelerin yerli üretiminin ehemmiyetinin bir defa daha ortaya çıktığını belirten Tayfun Küçükoğlu, “İhracat portföyümüz, rekabetçilik gücümüz, gelişen algımız da; ülkemize yönelik inşaat materyalleri ithalatını azaltma potansiyelimizi işaret ediyor. Biliyoruz ki ithal edilen eserlerin tamamına yakını ülkemizde üretiliyor. Gereksinimimiz; Ar-Ge faaliyetlerimizin daha da geliştirilmesidir” dedi.

‘Mega’ teklif

Ar-Ge faaliyetlerinin gelişmesiyle, ithal edilen katma bedelli eserlerin Türkiye’de üretilerek ithalatın azaltılabileceğini anlatan Küçükoğlu, “En çok ithal ettiğimiz eserlerin ölçek yahut kapasite sorunu sebebiyle ithal edilen eserler oluşturuyor. Kamu ve özel dalın ortak atılımlar yapmasını olağanüstü önemsiyoruz. Mega projelerde yerli materyallerin daha yüksek oranda kullanımı da hem algı, hem de miktarsal boyutta katkı verir” diye konuştu.

Asansör ithalatı azalıyor

İnşaat gereçleri özelinde en çok ithalat yapılan kalemler ortasında asansör ile yürüyen merdiven ve körükler var. Fakat bu eserlerde 2017’den bu yana gerileyen ithalat, 2019’da 107.8 milyon dolara kadar düştü. Türkiye’de 2019 prestijiyle asansör üretimi yapan 67 firma ve yürüyen merdiven yapan 7 firma bulunuyor. Yapısal kimya, ısıtma soğutma aygıtları, aydınlatma, alüminyum materyaller, demir çelik çubuk proril üzere eserler de ithalat kalemleri ortasında.

Toplam ihracatın üçte biri

Dünya ihracat sıralamasında birinci 10 içinde bulunan Türk inşaat materyalleri, Türkiye’de otomotiv ve dokumadan sonra en yüksek ihracat yapan üçüncü kesim pozisyonunda bulunuyor. 22 milyar dolara yaklaşan inşaat gereçleri endüstrisi ihracatı, Türkiye’nin toplam ihracatının neredeyse üçte birini gerçekleştiriyor. İnşaat gereci bölümü dünyada 100’ün üzerinde ülkeye ihracat yapıyor. 2018’de 8 milyar doları aşan ithalat ise 2019’da 6 milyar dolar düzeyine düşürüldü.

‘Üretici şuuru yüksek’

İnşaatçılar Derneği (İNDER) Lideri Nazmi Durbakayım, son yıllarda konut geliştiriciler başta olmak üzere müteahhitlerde yerli eser kullanımı şuurunun çok arttığını söyledi. Bunun temelinde Türk inşaat materyali bölümünün ‘dünya standartlarındaki kalitesi’ olduğunu anlatan Durbakayım, “İthal hevesi eskide kaldı. Pek çok eserde artık dünyada ‘Türk damgası’ var. İthal eser kullanımı artık eskisi üzere bir ‘öncelik’ olarak pazarlanmıyor. Tüketici de eserin kalitesinin şuurunda. Devletin de bunu teşvik eden çalışmalarının biz de destekçisiyiz” diye konuştu.