Gebelik devrinde fizyolojik olarak değişiklikler olacağına dikkat çeken Bayan Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Doç Dr. Emre Pabuçcu, “Glukoz (şeker) metabolizması gebelikte değerli ölçüde değişiklik gösterir. Gebelikte periyoda nazaran annede kan şekerinin yüksek tutulması biçiminde düzenlemeler meydana gelir. Bunun hedefi, anne kanındaki şekerin bebeğe yanlışsız yönlendirilmesi ve bebeğin beslenmesidir.” dedi. 

Hamile kalındıktan sonra, bilhassa gebeliğin ikinci yarısından itibaren anne kan şekerinin yükseltilmesi için bebeğin eşinden salgılanan hormonlar çok tesirlidir. Burada gaye bebeğe daha fazla şeker yani glukoz gönderilmesidir. Zira bebeklerin temel besin kaynağı annedeki kan şekeridir. Bu hedefle bebeğin eşinden salgılnan hormonlar bilhassa de plasental laktojen insüline karşı direnç yaratır ve anne kan şekerini yüksek tutmaya çalışır. Lakin bu ölçü kaçar ise, diyabetik olaylar oluşmaya başlar. 

Gebelik hormonlarının tesiri ile artan kan şekeri şayet annenin beslenme ve antrenman alışkanlıkları ile bir seviyede istikrarda kalır ise diyabet oluşmaz. Lakin herkesin pankreası birebir seviyede bu olayı dengeleyemez ve kan şekeri çok yüksek kalır ise problemler oluşmaya başlar. 

Pekala nedir bu durumlar?

-Bebeğin yağ dokusunun çok fazlalaşması ve bebeğin çok irileşmesi

-Amniyon suyunun çok artışı ve karında rahatsızlık hissi

-Yüksek tansiyon

-Erken doğum riski

-Bebekte bilhassa kalp sistemini ilgilendiren anomaliler

-Vajinal doğumda sorunlar 

-Yenidoğan devrinde sıkıntılar

Bu durumu nasıl anlayabiliriz?

Gebeliğin şeker hastalığı manasında bilhassa riskli sayılan 26. haftasından itibaren 50 yahut 75 gr şeker yükleme tarama/tanı testi ile risk altındaki anne adayları saptanır ve tedbir alınır. Şeker yüklemesi konusuna sıcak bakmayan fakat alttan alta diyabet durumu geliştiren anne adayları ise önemli risk altında olacaklardır. Zira tanımlanamayacak ve tedbirler alınamayacaktır. Bu nedenle ulusal ve memleketler arası kılavuzlar riskli kümelerde şeker taramasını önermektedir; biz de öneriyoruz. 

Gebelik şekerini yakaladık. Ne yapmalıyız?

Öncelikle uygun beslenme programı, kalori kısıtlaması ve günlük idmanlar öneriyoruz. 3 ana ve 3 orta öğün olacak biçimde, protein ve zerzevat yüklü bir diyet uygundur. Açlık ve tokluk kan şekeri takipleri ile de durumu değerlendirip gerekirse insülin tedavisine başlıyoruz. Buradaki hedef kan şekerini dengeleyip bebeğin sıhhatini korumaktır. 

Şeker hastalığından korunmak için nelere dikkat etmeliyiz?

-Dengeli ve kâfi halde beslenmenin alışkanlık haline getirilmesi gerekir. Gün içinde 2-3 saat aralıklarla ana ve orta öğün olarak, 6 öğün tüketilmelidir. Bu beslenmenin içinde sağlıklı besinler belli ölçülerde olmalıdır. Bunun için diyabet beslenme piramidinden yararlanılabilir.

-Kuru baklagiller, sebzeler, meyveler ve tahıllarda olan posa muhtaçlık kadar tüketilmelidir.

-Kan şekerinin denetim edilemediği duruma gelmesini önlemek için, karbonhidrat tüketiminin sonlandırılması gerekir. Karbonhidratlı besinlerin fazla tüketilmesi, kan şekeri istikrarını bozan bir etken olarak kabul edilmektedir.

-Kırmızı et tüketimi sonlandırılmalı, balık ve beyaz et tüketimi tercih edilmelidir. Bunlar kızartma yapmak yerine, ızgara ve buğulama olarak tüketilmelidir.

-Katı yağ tüketiminden kaçınılmalı, çok yağ tüketilmemelidir. Bilhassa kilosu fazla olan şahıslar yağ tüketimini daha az düzeyde yapmalıdır.

-Bebeklerin birinci altı ay anne sütüyle beslenmesi, diyabet riskini azaltmaktadır.

-Kilonun ülkü oranda tutulması gerekir. Diyabet hastaları ekseriyetle çok kilolu bireylerden oluşur. Bu nedenle fazla kiloların sağlıklı diyetlerle verilmesi gerekir.

-Düzenli bir antrenman planı yapılmalıdır. Sportif faaliyetler kişinin özelliklerine nazaran değerlendirilmelidir. Şeker hastalığından korunmak için, beslenme kadar kıymetli bir yere sahip olan nizamlı antrenman sıhhatin korunmasında da tesirlidir.

-Sigara, alkol üzere makûs alışkanlıklardan uzak durulmalıdır.

-Stresten kaçınılmalıdır. Gerilim şahıslarda yüksek tansiyon, damar sertliği, kalp hastalıkları üzere meselelere neden olarak, genel sıhhati olumsuz etkileyen nedenlerden biridir. Bedenin istikrarının bozulmaması gerekir.

-Düzenli bir uyku sistemi sağlanmalıdır.

Beşerler kendi sıhhatini önemserlerse, sağlıklı bir ömrün kapılarını aralayabilirler. Sıhhat için kendinize vakit ayırmaya çalışın. Çeşitli hobiler edinebilir, ruhsal sıhhatinizi üst seviyede tutabilirsiniz. Bu tedbirleri almanız, hem şeker hastalığından korunmanızı sağlayacak, hem de başka hastalıklardan sizi uzak tutacaktır