Prof. Dr. Melih Bulu’nun Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atanmasıyla başlayan protestolar devam ederken, üniversite bünyesinde yeni açılan Hukuk Fakültesi’nin dekanlığına atanan Prof. Dr. Selami Kuran’ın ismi üzerinde de birtakım tezler gündeme geldi. “AİHM’ye seçilemeyen Türk yargıç” olarak lanse edilen eski Marmara Üniversitesi Milletlerarası Hukuk Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Selami Kuran, Milliyet’e dekanlık sürecini ve AİHM’de yaşananları anlattı. Lisans ve doktora eğitimini Zürih Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde tamamlayan Prof. Dr. Kuran, liseden sonra hukuk okuma ülküsüyle Zürih’e gittiğini ve bulaşıkçılık, komilik, garsonluk üzere işler yaparak hem çalışıp hem de okuduğunu söyledi. İsviçre’de geçirdiği 12 yılın sonunda Türkiye’ye döndüğünü belirten Kuran, İsviçre’de doktora yaparken tanıştığı Prof. Dr. Selçuk Öztek’in davetiyle Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde akademisyen olarak çalışmaya başladığını anlattı. Kuran, sorularımıza şöyle karşılık verdi:

Boğaziçi Hukuk’ta farklı ne göreceğiz?

Benim aklımda dekanlık yoktu. YÖK lideri Yekta beyefendi arayıp görüşmek istediğini söyledi. Yüz yüze görüştük. Akademik olarak beni takip ettiklerini söylediler. Ben de Türkiye’deki Hukuk Fakültesi’ne giren birçok öğrencinin ticaret yahut ceza hukukuna ağırlaşıp, mezun olunca avukatlığa yöneldiklerini lakin dünyanın çok farklı bir tarafa gittiğini belirterek, uzman yetkin hukukçulara gereksinimimiz olduğunu belirttim. Boğaziçi’nde memleketler arası hukuk, deniz hukuku, AB hukuku, bilişim, güç, insan hakları hukuku üzere tematik alanları önceleyen ve öğrencileri bu vizyona kanalize edecek bir eğitim anlayışımız olacak. Türkiye’nin en zeki, algısı açık, sorgulayan öğrencileri donanımlı hukukçu olmalı. Fakültede taban 60, azami 100 öğrencinin eğitim alacağı bir yapı oluşturacağız. Türk Hukuku’nu Türkçe, öbür alanlarda İngilizce öğretim yapacağız. Yüzde 100 İngilizce hukuk eğitimi sömürge ülkelerinde olur. Türkiye’de hukuk fakültesi alanında bir numara olmayı hedefliyoruz.

Öğretim elemanlarını hangi kriterlere nazaran seçeceksiniz? Adrese teslim ilan yahut takımlaşma olacağından çekinenler var?

Akademisyenler, Boğaziçi’nin akademik atama ve yükseltme kriterlerine uygun görevlendirilecek. Vakitle bu kriterleri de yükseltmeyi hedefliyoruz. Beni bilen bilir. Hiç kimsenin hayat üslubu, siyasi görüşü, inancıyla ilgilenmem. Tek kriterim herkesin işini yapması, liyakat ve adalettir. Boğaziçi Hukuk Fakültesi’ne babamın oğlu gelse liyakat ve adaletten ödün vermem. Hakkı teslim ederim. Tekrar ediyorum; babamın oğlu yahut yakınım bile olsa liyakat ve adaletten vazgeçmem.

Bu kadar reaksiyon ortasında yakınlarınızın dekanlık vazifesi için çekincesi olmadı mı?

Atama gündeme gelince eşimle konuştum. Kendisi 25 yıllık avukattır. Eşim, ‘Senin Boğaziçi üzere esaslı bir üniversitede Hukuk Fakültesi’nin temelini atman ülke için çok önemli’ diyerek motive etti.

‘Ayrımcılık yapılınca masadan kalktım’

AİHM’ye yargıç olarak kabul edilmediğiniz konusu gündem getirildi?

2017 yılı sonunda Işıl Karakaş’ın vazife mühleti dolacağından, Dışişleri ve Adalet Bakanlığı’ndan Işıl hanımın yerine aday olup olmayacağımı sordular. Ben de ülkem için adaylığı kabul ettim ve süreç başlamış oldu. Benden evvel 3 aday kabul edilmemişti. Akademik geçmişim, çalışmalarım birinci kurul yahut istişare paneli dediğimiz şurada kabul edildi. Birinci kuruldan tam geçer not aldıktan sonra ikinci kurula davet edildim. Mülakat formundaki kurulda yüklü olarak Avrupa parlamenterler meclisinden farklı siyasi kümelere mensup milletvekilleri bulunuyordu. Toplantı başlarken, 25 kişilik komite üyelerine ‘Burada hukukçu kimliğimle bulunuyorum. Avrupa hukuku, insan hakları, AİHM içtihadı, insan hakları ihlalleri ile ilgili her soruya çekinmeden karşılık verebilirim’ dedim. Sonra sırayla sorular gelmeye başladı. Birinci soru terörle uğraşta oldu. Seçilmiş HDP’li belediyelerin neden misyondan alındığı formundaydı. Türkiye’deki hendek olaylarını anlattım. Ülkenin güvenlik güçlerinin kimi yerleşim yerlerine sokulmadığını, kasabalarda kentlerde, yer altına tüneller açılıp terör örgütünün yığınak yaptığını, Avrupa’da hiçbir ülkenin bu duruma müsaade etmeyeceğini ve kimi mahallî yöneticilerin terör örgütüyle iş birliği yaptığının kanıtlandığını anlattım. Bu kere 15 Temmuz ve FETÖ’den ihraç edilenleri sorular gelmeye başladı. 15 Temmuz’da yaşananları, sivil insanların katledildiğini, devlet bürokrasisine sızan bir örgüt yapılanması olduğunu ve devletin bu örgütü tasfiye ettiğini anlattım. Aslında mülakatın nereye gittiğinin farkındaydım ve ortam gerilmeye başlamıştı. ‘Türkiye’de uzun tutukluluk yargının kalite sıkıntısı, hak ihlali meselelerini konuşalım’ dedikçe bahis dönüp dolaşıp siyasi sorulara geliyordu. En sonunda bir kurul üyesi, ‘Türkiye’nin insan hakları ve demokrasiyle her vakit sorunu var. Kültürünüzden, inancınızdan, tarihinizden ötürü problemli ve sorumlusunuz’ deyince; ‘Ülkemde insan hakları ihlalleri olduğunu söyleyebilirsiniz fakat Türkiye’deki insanların tümünü inancı, tarihi, kültürüyle küçümseyemezsin’ diyerek çıkıştım. Bir toplumu küçümsemenin insan hakları ihlali olduğunu, soru ve yorumun tüzel değil siyasi olduğunu, mülakatta ayrımcılığa dayanan bu görüşü şiddetle redettiğimi lisana getirip, ‘Burada yargıçlık seçimi değil, yargılama yapılıyorsa ne işim var’ diyerek masadan kalktım. Yargıçlık seçiminden çekildiğimi belirttikten sonra, siyasi iktidarı temsilen yahut rastgele bir siyasi aidiyetle gelmediğimi, ülkemi temsilen geldiğimi ve aşağılanmaya sessiz kalmayacağımı söyledim. Adaylıktan çekildiğimi Dışişleri ve Adalet bakanlıklarına ilettim, Işıl hanım vazifesi de otomatikman uzadı.”

‘İfade özgürlüğü insan hakkıdır’

Öğencilerin itirazlarını lisana getirmesinin birincil kıymete sahip insan hakkı olduğunu düşünüyor musunuz?

Aklı selimle hareket etmediğimiz, barışçıl biçimde söz özgürlüğünü kullanmadığımız takdirde demokratik toplumsal hayat sürdürülemez. Empati kurmanın kıymetine inanıyorum. Herkesin aklı selim içinde, barışçıl ve demokratik hudutlarda itiraz ve tabir özgürlüğünü kullanması insan hakkıdır. Lakin bunun dışına çıkmanıza da hiçbir ülkede müsaade edilmez.