Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, mart ayından itibaren kademeli olağanlaşma sürecine geçileceğini belirterek, “İllerimizi, olay ve aşı oranları üzere kriterlere nazaran düşük, orta, yüksek ve çok yüksek riskli olarak sınıflandıracağız. Olağanlaşma takvimini de buna nazaran yürüteceğiz” açıklaması gözleri bilim dünyasına çevirdi. Bilim insanları, vatandaşlara seslenerek eski kusurlardan ders çıkartılması gerektiğini vurguladı; maske, ara, hijyen ve ‘sabır’ ikazında bulundu. Yeni kısıtlamaların gelmemesi, hadise sayılarının artmaması için marttan itibaren önlemlerden ödün verilmemesi gerektiğini lisana getiren uzmanlar, “Dişinizi sıkın” iletisi verdi.

Prof. Dr. Tevfik Özlü (Bilim Şurası Üyesi): “İllerin vereceği bir karar süreci olacak. Hangi adımların, hangi kapsam ve dozda ne vakit olacağını vilayetler bazında karar verilecek. Aşılamayı süratli yapar, olay sayılarını düşürürsek daima birlikte yaza rahat gireriz. Olağanlaşmaya geçilse bile dikkat edilmesi gereken üç kural, maske, aralık, toplumsal izolasyon… Riskin düşük olması daima düşük kalacağı manasına gelmez. Olağanlaşma sonrası olay sayıları artmamalı. Artık hiçbirimiz yeni kısıtlama ve katlanmış hadise sayılarını istemiyoruz. Yasaklar geri gelsin istenmiyorsa virüsün yayılmasına müsaade vermeyecek adımlar atmalıyız. Maskemizi yöntemine uygun olarak toplumsal alanda takıp, öteki beşerlerle aralığımızı iki metre olarak belirlememiz gerekiyor.”

Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz (Bilim Heyeti Üyesi): “Salgın devam ediyor. Bu nedenle tedbirleri devam ettirmemiz lazım. Daha evvel yaptığımız kusurlardan ders alarak, önlemlerden ödün vermeden hareket etmemiz kural. Aşının bize sağlayacağı avantajlardan faydalanmak için biraz daha dişimizi sıkmalıyız. Elde ettiklerimizi tekrar kaybetmek, tıpkı kısır döngü, hasta ve vefat sayılarında artış yeni kısıtlamalar manasına gelecek. Denetimsiz gevşeme büyük risk olduğundan, herkes dikkatli ve sabırlı olmalı.”

Doç. Dr. Zeliha Tufak Koçak (Bilim Heyeti Üyesi): “Normalleşmeye giderken önlemlerimize dikkat etmezsek sonuçları çok ağır olabilir. Hasebiyle günlük hayatta, aile ve konut içi ziyaretlerde, yakınlarımız yahut dostlarımızla görüşürken kesinlikle maske, aralık, hijyen kuralına uymamız gerekiyor. Maske ve uzaklık şu an için aşı kadar hatta aşıdan da tesirli. Aşı ne kadar kıymetliyse bu önlemlere uymamız da bir o kadar ehemmiyet arz ediyor. Bu kurallara dikkat edilmediğinde bilim insanlarının tek başlarına salgınla gayreti kâfi olmaz. Bu salgının üstesinden daima birlikte geleceğiz. Halkımız, esnaflarımız, kamu kurum ve kuruluşları kısaca herkes önlemlere riayet etmeye devam ederse muvaffakiyet yakalanır. Türkiye pek çok ülkeye nazaran önlemlere uyuyor, vatandaşlarımız çok dikkatli ve titiz davranıyor. Mart ayı ile birlikte tıpkı hassasiyetin sürdürülmesi gerekiyor.”

Prof. Dr. Füsun Eyüboğlu (Göğüs hastalıkları uzmanı): “Yeni olağan tertipte, önlemleri elden bırakmamamız lazım. Kalabalık ve kapalı ortamlarda mecbur kalmadıkça vakit geçirmeden, maske ve mesafemizden ödün vermeden önlemlere harfiyen uymalıyız. Riskli ve kırılgan kümelerde olan vatandaşların kesinlikle maske kuralına uyarak topluluk içinde mümkün olduğunca dikkatli ve az kalması gerekiyor. Yeniden olabildiğince konuttan çalışmak ve toplu alan konusunda ihtimam göstermemiz lazım. Toplumsal sorumluluk şuuruyla sabırlı olmak durumundayız. Biraz sabırlı olursak bu badireyi atlatırız.” 

‘Zirve devriymiş üzere davranmalıyız’

Prof. Dr. Sait Gönen (Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı): “Son aylık devirde Cerrahpaşa’ya günde 350, 450 ortası Kovid-19 testi yaptırmaya başvuran vatandaşlar geliyor ve olumluluk oranı yüzde 3 düzeyine inmiş durumda. Salgının tepe devrinde bu oran yüzde 30 civarındaydı. Bu tablo bize bir aydan fazla müddettir uygulanan kısıtlama ve önlemlerin sonuç verdiğini gösteriyor. Şu an için aşılama sayımız 4 milyona yaklaşmış durumda. Aşılamanın biraz daha arttığı periyoda kadar maske, ara, hijyenden muhakkak taviz vermememiz gerekiyor. Bu nedenle mart ayında kademeli olağanlaşmaya geçtiğimizde her vatandaşımıza büyük sorumluluk düşüyor. Güya salgının tepe periyodu üzere önlemleri bırakmadan, kafe ve lokantalara hamle etmeden dikkatli olursak, üçüncü kere badire yaşamamış oluruz. Bizler kısıtlamaların sıhhat boyutunu görüyoruz. Elbette ekonomik, toplumsal boyutu da var. Lakin zorlanan esnafımız ve halkımız denetimsiz davranırsa, yeni kısıtlamalar, yeni hastalar, artan vefatlar görürüz. Önümüzdeki periyotta sabırlı olup bu badireyi atlamamız lazım.”

‘Kırgınlığı olan meskenden çıkmasın’

Prof. Dr. Tufan Tükek (İstanbul Tıp Fakültesi Dekanı): “Bir yıl içinde belirli özellikleri alışkanlık kazandık. Artık toplumda herkes maske, aranın korunması gerektiğini kabul etmiş durumda. Vatandaşlarımız virüse karşı nasıl korunmamız gerektiğini biliyor. Çok iyi korunan, maskesini takan, kalabalığa karışmayan hasta olmuyor. Mart ayında başlayacak kademeli açılmayla birlikte, son 1,5 aydır uyguladığımız önlemlerden ödün vermememiz gerekiyor. Bilhassa çok hafif kırgınlığı olan şahısların bile meskenden çıkmaması, kapalı ortamlara girmemesi gerekiyor. Herkes, hepimiz çok sıkıldık lakin kafe, lokanta, AVM’lere hamle edersek, mart ayı sonunda tekrar kısıtlamaları, hasta sayıları ve ölümlerde artışı görürüz. Alınan önlemler sayesinde hasta olumluluk oranımız yüzde 5’in altına indi. Mart’tan itibaren bu disiplinden taviz vermeden dişimizi sıkmak zorundayız.”