Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 9 Şubat’ta ilan ettiği Ulusal Uzay Programı’ndaki gayelere ait çalışmalar aralıksız sürüyor. Programın en kıymetli kısa vadeli amacı, 2023 yılında ulusal ve özgün teknolojileri kullanarak Ay’a bir uzay aracıyla sert iniş gerçekleştirmek. Türk mühendisleri, bu hedef doğrultusunda gece gündüz demeden çalışırken uzayda ateşlenecek roketlerin motorları dahil tüm detaylar üzerinde titizlikle duruluyor.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Varank, hibrit roket teknolojileriyle yapılan çalışmaları yerinde görmek üzere Sinop’ta temaslarda bulundu. Bakan Varank, Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığının iştiraki olan Delta V Uzay Teknolojileri AŞ’nin geliştirdiği SORS’un fırlatma testleri için Sinop Test Merkezi’ni ziyaret etti.

Varank’a ziyaretinde, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Sinop Valisi Erol Karaömeroğlu, AK Parti Sinop Milletvekili Nazım Maviş, Türkiye Uzay Ajansı (TUA) Lideri Serdar Hüseyin Yıldırım, KOSGEB Lideri Hasan Basri Kurt, Delta V Genel Müdürü Arif Karabeyoğlu ve SSTEK Savunma Sanayi Teknolojileri AŞ Genel Müdürü Ahmet Davet Özer eşlik etti. Varank, fırlatma öncesinde test alanını inceledi, SORS’un montaj ve uçuş öncesi hazırlık basamaklarına ait bilgi aldı.

AMAÇ 100 KİLOMETRE HUDUDU

Varank, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ulusal Uzay Programı’nın amaçlarından birinin 2023’te Ay’a sert iniş gerçekleştirmek olduğunu anımsatarak, “Şu anda uzay aracımızın dizaynına başladık.” dedi. Sinop’ta Delta V tarafından yapılan testler konusunda bilgi veren Varank, “Buradaki son amaç hibrit motorlu roketlerle birlikte 100 kilometre dediğimiz uzay sonunu aşabilmek.” sözünü kullandı. 

Varank, yabancı bir firmanın (Virgin Galactic) hibrit motorlar kullanarak yakın vakitte uzayda seyahat gerçekleştirdiğini belirterek, “İşte bu motoru biz test edebilirsek uzayda buna bir tarihçe kazandırabilirsek bu hibrit motorlarla uzay alanında kıymetli bir açılım yakalamış olacağız. Bu alanda Türkiye bir adım öne çıkmış olacak.” diye konuştu.

“Ay Görevi” için yürütülen çalışmaların muvaffakiyetle ilerlediğini anlatan Varank, “Adım adım aya yaklaşıyoruz. Ay misyonundaki amaçlarımıza yaklaşıyoruz.” dedi. Varank, Ulusal Uzay Programı’ndaki başka bir maksat olan uzaya insan göndermek konusunda da süreci hızlandıracaklarını söz ederek, bu vazifeye duyulan ilginin farkında olduklarını lisana getirdi.

Delta V Genel Müdürü Karabeyoğlu, ateşlemesi yapılan SORS’un dünyada kullanılan en ileri teknolojilerden birine sahip olduğunu vurgulayarak, “Sıvı oksijen ve parafin yakıt kullanan çok süratli yanan ve yüksek performans ortaya koyan bir motordan bahsediyoruz.” dedi. TUA Lideri Yıldırım, Ulusal Uzay Programı’ndaki 10 amacın tamamında ilerleme kaydettiklerini bildirerek, “2030 yılına geldiğimizde Türkiye bir uzay gücü olarak yerini alacak dünyada 7-8 ülkeden biri olacak.” tabirini kullandı.

Bakan Varank ve beraberindekiler, oksitleyici olarak sıvı oksijen kullanan sondanın fırlatma öncesi dolum süreci ve öbür hazırlıklarının tamamlanmasının akabinde fırlatma denetim binasına geçti. Burada yapılan son güvenlik denetimlerinin akabinde 10’dan geriye sayıldı ve SORS’un fırlatma testi yapıldı. Bakan Varank’ın komutuyla fırlatılan sonda roketi, Sinop’ta yapılan testi muvaffakiyetle geçti. Delta V’nin, roketin irtifasının artırılmasına ait çalışmaları devam ediyor. SORS, büyütülen tankıyla daha fazla oksitleyici kapasitesine sahip olacak. Böylece fırlatılan roket 100 kilometreden çok daha yüksek irtifalara da ulaşabilecek.

İmalatı tamamlanan büyük oksitleyici tankının yer testlerinin ağustosta yapılması, eylülde yapılacak fırlatmalarda kullanılması hedefleniyor.

EVVELKİ TESTLER DE BAŞARILI

SORS’un itki sistemi dikey ateşleme testi ve “Ay’a Sert İniş” vazifesinde kullanılması planlanan hibrit roket motorunun testi nisan ayında yapılmış, testler tam muvaffakiyetle sonuçlanmıştı. SORS, hibrit roket motorları konusunda Türkiye’nin ulaştığı muvaffakiyet ve teknolojik yetkinliği göstermesi yanında, “Ay Görevi” için de değerli bir yapı taşı olacak. Ay Görevi’nde kullanılacak hibrit motorun kritik bileşenleri, SORS sistemiyle uzay ortamına çıkarılıp test edilecek ve uzay vazifeleri için uygunlukları teyit edilecek.

Hibrit roket motorları katı yakıt ve sıvı oksitleyicinin bir ortaya getirilmesiyle elde edilen yenilikçi roket sistemleri olup, katı ya da sıvı sistemlerde bulunmayan emniyet, maliyet ve daha çevreci olma avantajlarına sahip. Bu sistemler, maliyetin öncelik haline geldiği ticari uzay faaliyetlerinde, maliyetin yanında güvenliğin ve etraf hassasiyetinin de ön planda olduğu uzay turizmi üzere yeni uygulama alanlarında talep edilir hale geldi. Hibrit yakıtlı roketler sayesinde yeni kuşak fırlatma sistemleri, üst kademe itici motorları ve yörünge altı sistemlerin geliştirilmesi mümkün olabilecek.