MİTHAT YURDAKUL Ankara – Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı, koronavirüs aşısı ve PCR testi olmayan personellerin durumuna açıklık getirdi. Bu durumdaki personellerin telafi çalışması ve uzaktan çalışmaya yönlendirilebileceğini bildiren bakanlık, işten çıkarmanın ise, “son çare” olarak görülmesi gerektiğini bildirdi.

Bir mühlet evvel yapılan düzenlemeyle, Kovid aşısı olmayan çalışanlardan zarurî olarak haftada bir defa PCR testi istenmesinin önü açılmıştı. Lakin düzenlemeye karşın pek çok emekçi, hem aşıdan hem testten kaçındı.

Milliyet’in edindiği bilgiye nazaran, Çalışma ve Toplumsal Güvenlik Bakanlığı’nca patronların personellerinden isteyeceği PCR testi ve personellerin alması gereken tedbirlerin duyurulmasından sonra pek çok uzmanın farklı görüş bildirmesi nedeniyle uygulamada sıkıntılar yaşandı.

Bunun üzerine patronlar, aşı yaptırmayan ve PCR testi ibraz etmeyen çalışanların iş kontratlarının haklı sebep ile sona erdirilmesi yahut bu bireylerin işyerlerine alınmaması durumunda çalıştırılmadıkları müddetlerde fiyatları konusunda bakanlıktan görüş istedi.

Hastalığa yakalanırsa

İşverenlerin başvurusunu mevzuat tarafından inceleyen Çalışma Bakanlığı, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne (TOBB)  bilgi verdi. Patronların emekçilerinden isteyeceği PCR testi ve Kovid-19 önlemleri ile ilgili yazının daha evvel 81 vilayet valiliğine gönderildiğini hatırlatan bakanlık, patronların Kovid aşısı tamamlanmamış çalışanları sıhhat riskleri konusunda yazılı olarak bilgilendirmesi gerektiğini belirtti. Yazıda, bilgilendirmeye karşın aşı olmayan çalışanlara Kovid tanısı konmasının, toplumsal güvenlik mevzuatı açısından muhtemel sonuçlarının da işverence emekçilere bildirilmesi istendi.

Fazla çalışma sayılmayacak

İş mevzuatındaki bir düzenlemenin de, “telafi çalışması” olduğuna dikkat çeken bakanlık,  patronun 4 ay içinde çalışılmayan mühletler için telafi çalışması yaptırabileceği bildirildi.

Azami titizlik istendi

Bakanlık, bu müddetlerin fazla çalışma sayılmadığını hatırlattı. Bakanlık yazısında, telafi çalışması yaptıracak patronun; gereçkesini ve hangi tarihte çalışmaya başlanacağını emekçiye bildirmesi gerektiğine işaret edildi. Bakanlık yazısında, işyerinde karşılaşabilecekleri sıhhat ve güvenlik riskleri konusunda yazılı bilgilendirmeye karşın aşı yaptırmayan yahut PCR testi sunmayan etmeyen personeller hakkında, sayılan hallerde süreç yapılabileceği tabir edildi.

Bakanlık, iş örgütlerine ikazında, emekçilerin işsiz kalmamaları için azami titizlik gösterilmesini ve Yargıtay kararlarında da vurgulandığı formda, iş kontratının feshinin ise son deva olmasını istedi.

Fesih nasıl olacak?

Aşı ve test yaptırmayan personellerin işten çıkarılması sorusu yöneltilen bakanlık, bilinmeyen periyodik iş mukavelelerinin feshinden evvel durumun başka tarafa bildirilmesi gerektiğini, iki ile sekiz hafta ortasındaki bildirim mühletlerine uymayan tarafın tazminat ödemek zorunda olduğuna dikkat çekti.

Yazıda, “İşveren bildirim mühletine ilişkin fiyatı peşin vermek suretiyle iş mukavelesini feshedebilir” denildi. İş Kanunu’na nazaran iş kontratı feshinin geçerli sebebe dayandırılması gerektiğine işaret eden bakanlık, aski halde fesihin sonuçları olduğunu hatırlattı.

Bakanlığın yazısında, haklı fesih koşullarına dikkat çekilerek, bu durumlarda patronun, periyodik yahut süresiz iş mukavelelerini bildirim müddetinden evvel feshedebileceği kaydedildi. Yazıda çalışanın hastalık yahut öteki nedenlerle çalışamadığı günlerde, iş yahut toplu iş mukavelesinde bu bahiste bir karar bulunmaması halinde fiyat alamayacağı hatırlatıldı.

Mukaveleye ayar

Aşı ve test olmayan emekçiler için alternatifleri de sıralayan bakanlık, konuttan çalışmayı da içine alan uzaktan çalışma mevzuatına dikkat çekerek, “İş bağlantısı direkt uzaktan çalışma kontratı ile kurulabilir yahut halihazırda çalışan çalışanın iş mukavelesi, emekçinin ve patronun mutabakatı halinde, uzaktan çalışma kontratına dönüştürülebilir” kararına dikkat çekti.

FOKUS

En çok 3 saat, tatil günü yasak…

İş Kanunu’nda “telafi çalışması”, “Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden evvel yahut sonra işyerinin tatil edilmesi yahut emsal nedenlerle işyerinde olağan çalışma müddetlerinin kıymetli ölçüde altında çalışılması yahut büsbütün tatil edilmesi ya da personelin talebi ile kendisine müsaade verilmesi hallerinde, patron 4 ay içinde çalışılmayan müddetler için telafi çalışması yaptırabilir” tabiri ile anlatılıyor. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma müddeti olan 11 saati aşmamak kuralı ile günde 3 saatten fazla olamıyor. Tatil günü telafi çalışması yasak.